ГБОУ ВПО «КАЗАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ» МИНИСТЕРСТВА ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ КАФЕДРА РУССКОГО И ТАТАРСКОГО ЯЗЫКОВ РУССКО-АЗЕРБАЙДЖАНСКИЙ СЛОВАРЬ МЕДИЦИНСКИХ ТЕРМИНОВ для иностранных студентов медицинского вуза Казань, 2014 УДК 611 ББК 5 Печатается по решению Предметно-методического совета гуманитарных и социально-экономических дисциплин Казанского государственного медицинского университета Составители: старший преподаватель кафедры русского и татарского языков Якубова Лилия Сяитовна преподаватель кафедры русского и татарского языков Балтаева Венера Тувакбаевна Рецензенты: кандидат педагогических наук, доцент КНИТУ Феоктистова Т.В. кандидат филологических наук, доцент КГМУ Гилемшин Ф.Ф. Под редакцией авторов Русско-азербайджанский словарь медицинских терминов: для иностранных студентов медицинского вуза: более 1500 единиц / Якубова Л.С., Балтаева В.Т. – Казань, КГМУ, 2014. – 98 с. Словарь предназначен для иностранных студентов подготовительного факультета и первого курса медицинского вуза. Включает более 1500 слов и значений. Словарь содержит основные медицинские термины на русском и азербайджанском языках. Может быть использован не только для обучения под руководством преподавателя, но и для самостоятельной подготовки студентов из Азербайджана при изучении биологии, анатомии. © Казанский государственный медицинский университет, 2014 ВВЕДЕНИЕ Русско-азербайджанский словарь медицинских терминов впервые издается в соответствии с материалом ФГОС-3 для иностранных студентов и скоординирован с рабочей программой по русскому языку, биологии, анатомии. Материалы словаря актуальны с практической точки зрения, т.к. могут быть использованы студентами из Азербайджана на занятиях по русскому языку для подготовки к практическим занятиям по биологии, анатомии. Цель данного словаря – познакомить иностранных студентов с элементарной терминологией курса и способствовать формированию профессиональной компетености на материале подъязыка специальности. Основной задачей словаря является развитие лексикограмматических навыков и речевых умений иностранных студентов, необходимых для усвоения ими материала по специальности. Словарь составлен на основе отбора терминов из современной научной литературы и методических пособий изданных на кафедрах биологии, анатомии. Словарь содержит более 1500 терминов по различным разделам русского языка, биологии, анатомии. Термины в словаре расположены в алфавитном порядке. Каждое определение дается с переводом на азербайджанский язык. К терминам на русском языке даются пояснения в круглых скобках, которые набраны курсивом. Словарь предназначен для иностранных студентов, преподавателей медицинских вузов. Словарь может быть использован не только для обучения под руководством преподавателя, но и для самостоятельной подготовки к занятиям. 4 АЛФАВИТ Буквы русского языка Буквы азербайджанского языка [a] Aa Aa Аа [а] Аа Бб [бэ] Бб Bb [be] Bb Вв [вэ] Вв Cc [ce] Cc Гг [гэ] Гг Çç [çe] Çç Дд [дэ] Дд Dd [de] Dd Ее [е] Ее Ee [e] Ee Ёё [ё] Ёё Əə [ə] Əə Жж [жэ] Жж Ff [fe] Ff Зз [зэ] Зз Gg [ge] Gg Ии [и] Ии Ğğ [ğe] Ğğ Йй [и краткое] Йй Hh [he] Hh Кк [ка] Кк Xx [xe] Xx Лл [эль] Лл Ιı [i] Ii Мм [эм] Мм İi [i] İi Нн [эн] Нн Jj [je] Jj Оо [о] Оо Kk Kk Пп [пэ] Пп Qq [ke] [ka] [qe] Qq Рр [эр] Рр Ll [el] Ll Сс [эс] Сс Mm [em] Mm Тт [тэ] Тт Nn [en] Nn 5 Уу [у] Уу Oo [o] Oo Фф [эф] Фф Öö [ö] Өө Цц [цэ] Цц Pp [pe] Pp Хх [ха] Хх Rr [er] Rr Чч [чэ] Чч Ss [se] Ss Шш [ша] Шш Şş [şe] Şş Щщ [ща] Щщ Tt [te] Tt Ъ твёрдый Ъ Uu [u] Uu знак Ы [ы] Ы Üü [ü] Üü Ь мягкий Ь Vv [ve] Vv знак Ээ [э] Ээ Yy [ye] Yy Юю [ю] Юю Zz [ze] Zz Яя [я] Яя СПИСОК ПРИНЯТЫХ СОКРАЩЕНИЙ м.р. – мужской род ср.р. – средний род ж.р. – женский род мн.ч. – множественное число НСВ – несовершенный вид СВ – совершенный вид мед. - медицинский 6 РУССКИЙ ЯЗЫК АЗЕРБАЙДЖАНСКИЙ ЯЗЫК А абсце/сс ж.р. адапта/ция ж.р. адапти/рованный адапти/ровать (-ся) – НСВ – СВ (что? к чему?) адено/иды мн.ч. адено/ма ж.р. адсорбе/нт м.р. адсорби/ровать НСВ - СВ ( что?) азо/т м.р. азотистый аккумули/ровать /НСВ – СВ (что?) аккура/тный активизи/ровать /НСВ – СВ (что?) активи/рование ср.р. актуа/льность ж.р. акуше/рство ср.р. аллерги/я ж.р. альвео/лы мн.ч. альтернати/ва ж.р. амбулато/рия ж.р. амо/рфность ж.р. амо/рфный амплиту/да ж.р. çirk, fır uyğunlaşma adaptasiya byğunlaşdırmaq tibb adenoid (udlaq badamcıgının şişməsi), adenoids adenoma adsorbent adsorbsiya etmək gubrə gubrəli, azotlu toplamaq səliqəli aktivləşdirmək, intensivləşdirmək aktivləşdirmə aktuallıq mamaliq allergiya alveolı alternative kilinika, dispanser pantamorphia amorf, formasız, formasızlıq, şəkilsizlik 1. edən cismin tarazliq vəziyyətindən ən cox uzaqlaşdıgı noqtələr arasındakı məsafə və ya 7 а/мпула ж.р. ампута/ция ж.р. ампути/ровать /НСВ – СВ (что?) ана/лиз м.р. анализи/ровать /НСВ – СВ (что?) аналоги/чно ана/мнез м.р. мед. анастези/я ж.р. ана/том м.р. анатоми/рование ср.р. анатоми/ровать – НСВ – СВ (что?) анато/мия ж.р. анаэро/бный биол. анаэро/бы мн.ч. биол. анги/на ж.р. аневри/зма ж.р. анеми/чность ж.р. анеми/я ж.р.. анестезио/лог м.р. анестези/ровать – НСВ – СВ (что?) антропометри/я ж.р. ао/рта ж.р. апте/ка ж.р. артериа/льный арте/рия ж.р. termometrdə yuksəkliklər fərqi 2. genişlik, vusət, amplituda ampula (dərmən saxlanan qapalı kicik şuşə qab) tibb.amputasiya (bədənin xəstə uzvunun kəsilməsi) amputasiya etmək, kəsmək analiz, təhlil təhlil etmək eyni tib.anamnez (xəstənin tibbi bioqrafiyası) anestesiya anatom anatomiya yarmaq anatomiya anaerob anaeroblar angina aneurysm anemic anemiya anestezioloq hissizləşdirmək anthrometry anat.aorta (ureyin sol qarıncıgından cıxan baş arteriya), şahdamar farmasiya arterial arteriya 8 асе/птика ж.р. ассимили/ровать /НСВ – СВ (в чём?) ассимиля/ция ж.р. астигмати/зм м.р. а/стма ж.р. атеросклеро/з м.р. атрофи/я ж.р. аутенти/чность ж.р. аффе/кт м.р. 1. anat urəkdən bədənin muxtəlif uzvlərinə qan aparan damar 2. mec.muhum nəqliyyat yolu mikrobsuzluq mənimsəmək assimilyasiya 1. biol.heyvan və bitki orqanizminin xarici muhitdən aldigi maddələri oz daxilində mənimsəməsi prosesi 2. başqa xalqin dilini, adətlərini, mədəniyyəti ve s.qəbul etmək nəticəsində bir xalqın oz milli mədəniyyəti itirərək, başqa xalqa qarışması 3. dilc.bir səsin yanındakı digər səsə oxşadılması fiz.astiqmatizm noqsanlı optic şuşələrdə və ya goz təbəqələrində şuaların muxtəlif dərəcədə sınmagı nəticəsində cismin aydin gorunməsi tib.astma (sinegir xəstəliyi, təng nəfəslik) ateroskleroz atrofiya 1. fəaliyyətdən qalma, həyat qabiliyyətini itirmə 2. mec.kutləşmə, duygusunu itirmə orijinalliq аffekt, təsir həyəcan, hirs ozundən cıxma Б бактериа/льный бактерио/з м.р. bakteriyalı bacteriosis 9 бакте/рия ж.р. бала/нс м.р. бальза/м м.р. бальзами/ровать /НСВ – забальзамировать /СВ (что?) ба/нка (-и) ж.р. барока/мера ж.р. баци/лла ж.р. беда/ ж.р. бедро ср.р.1. анат. часть ноги 2. бок безвозду/шный безвозме/здный бело/к м.р. белокро/вие ср.р. бельё с.р. берцо/вый бескоры/стие ср.р. беспло/дие ср.р. беспоко/йство ср.р. бессо/нница ж.р. бинт м.р. бинтова/ть /НСВ – забинтова/ть /СВ (что? кого?) биогене/з м.р. био/лог м.р. биологи/ческий биоло/гия ж.р. bakteriya balans (bir idarə və ya muəssisənin muəyyən muddət ərzindəki gəlir və çıxarının yekunu) balzam balzamlamaq, mumiyalamaq (meyidi çuruməkdən saxlamaq uçun mumiyalamaq) banka, berni təziq kamera çöp narahatlıq 1. omba 2. bud havasız müftə zulal losemi kətan baldır qərəzsızlıq bəhrəsizlik 1.əziyyət, narahatlıq 2. həyəcan, iztirab; təlaş, nigaranlıq, təşviş yuxusuzluq sarğı bintləmək, bintlə sarımaq biogenesis bioloq (biologiya mutəxəssisi) bioloji biologiya 10 биоси/нтез м.р. биосфе/ра ж.р. бледне/ть /НСВ – побледне/ть /СВ (от чего?) бле/дность ж.р. близору/кость ж.р. блок м.р. блужда/ющий бок м.р. боле/знь ж.р. боле/ть /НСВ – заболе/ть /СВ (от чего?) болеутоля/ющий боль ж.р. больни/ца ж.р. больни/чный больно/й м.р. боля/чка ж.р. боро/ться /НСВ (с чем? с кем?) бота/ник м.р. бота/ника ж.р. ботанический боя/знь ж.р. боя/ться /НСВ – (кого? чего?) бро/нхи мн.ч. бронхиа/льный брю/шко ср.р. быстрораствори/мый biosintez biosfer solğun solmaq solgunluq yaxıngörmə blok gəzən yan xəstəlik, naxosluq, dərd 1. azarlamaq, xəstələnmək, naxoşlamaq; 2. kohn. canı yanmaq, halına həyacan keçirmək agrikesen, agrıkəsici, analjezik 1. agri 2. mec.qəm, qussə, dərd xəstəxana xəstəxananın xəstə yara mübarizə botanic botanika botaniki 1. qorxu 2. nigarancılıq, iztirab qorxmaq bronxlar bronhial qarin tez həll olan 11 В вазели/н м.р. ва/куум м.р. валериа/на ж.р. ва/та ж.р. вводи/ть /НСВ – ввести/ СВ (кого? что во что?) вдох м.р. вдува/ть /НСВ – вду/ть /СВ (что? во что?) ве/ко ср.р. Венозный веретено/ ср.р. ветря/нка ж.р. взба/лтывать /НСВ – взболта/ть /СВ (что?) взве/шивать /НСВ – взве/сить /СВ (что? кого?) взволно/ванность ж.р. вздра/гивание ср.р. вздра/гивать /НСВ – вздро/гнуть /СВ (от чего?) висо/к м.р. внедре/ние ср.р. внедря/ть /НСВ – внедри/ть /СВ (что? во что?) вне/шний внешность ж.р. внут/ренний внутриве/нный внутрикле/точный внутримы/шечный во/доросли мн.ч. возде/йствовать /НСВ (на vazalen vakuum valerian pambıq girmək ilham üfürmək göz qapağı vena ox suçiçəyi bulamaq çəkmək şəfəq, emosiya diksinmə səksənmək məbəd giriş tanıtmaq zahir, xarici görünüş ic, daxili vena daxili hüceyrədaxili yapan alaq təsir 12 что? на кого?) волне/ние ср.р. волнова/ть(-ся) /НСВ – разволнова/ть(-ся) /СВ (от чего?) ворси/нка ж.р. воспале/ние ср.р. воспали/тельный воспроизведе/ние ср.р. воспроизводи/ть /НСВ – воспроизвести /СВ (что?) восстана/вливать /НСВ – восстанови/ть /СВ (что?) впры/скивание ср.р. впры/скивать /НСВ – впры/снуть /СВ (что? во что?) вра/ч м.р. враче/бный врачева/ние ср.р. вре/д м.р. вреди/ть /НСВ – повреди/ть /СВ (что? кому?) вре/дный вре/менный вса/сывать(ся) /НСВ – всоса//ть(ся) /СВ (что?во что?) вселе/нная ж.р. вскры/тие ср.р. вскрыва/ть /НСВ – вскры/ть /СВ (что?) встава/ть /НСВ – встать /СВ (где?) həyəcan həyəcan salmaq ulger 1. iltihab 2. hov çəkmə iltihab reproduksiya yenidən hasil etmək sagalmaq, bərpa etmək inyeksiya yeritmək həkim tibbi şəfa ziyan, zərər zərər etmək zərərli 1. müvəqqəti 2. keçici, otücü sormaq, isladmaq kainat, aləm, dunya yarılma acmaq qalxmaq 13 втира/ть НСВ – втере/ть СВ (что?) вхо/д м.р. входи/ть /НСВ – во/йти /СВ (во что? ) выделя/ть /НСВ – вы/делить /СВ (что?) вы/дох м.р. выдыха/ть /НСВ – вы/дохнуть /СВ (что?) выздора/вливать /НСВ – вы/здороветь /СВ ( от чего?) выле/чивать /НСВ – вы/лечить /СВ (что? кого?) вя/зкий вя/зкость ж.р. вя/лость ж.р. вя/лый ovuşdurmaq daxil girmək ayirmaq buxarlanma, exhale həyata nəfəs sagalmaq müalicə uyuşqan özlülük nasazliq ləng Г газ м.р. гене/тика ж.р. генети/ческий генофо/нд м.р. гепати/т м.р. геронтоло/гия ж.р. ги/бель ж.р. ги/бкий ги/бкость ж.р. 1. qaz; ядовитый газ zəhərli qaz; удушливый газ bogucu qaz; гремучий газ guruldayici qaz; 2. yel, hava (qarindan cixan yel); дать газ azaltmaq (surəti azaltmaq); на полном газе (газу) boyuk surətlə, tam surətlə genetika genetic genefond hepatit gerentoloji tələf olma, məhv olma,həlak olma, zay olma; puc olma; fəlakət, ölüm çevik 1. elastiklik, asanlıqla əyilmə 14 гига/нт м.р. гига/нтский гигие/на ж.р. гинеко/лог м.р. гинеколо/гия ж.р. Гипер гипертони/я ж.р. гипертрофи/рованный гипертрофи/я ж.р. гипо/физ м.р. гисто/лог м.р. гистоло/гия ж.р. глаз м.р. глазно/й врач глауко/ма ж.р. глота/ние ср.р. глота/ть /НСВ – глотну/ть /СВ (что?) гло/тка ж.р. глухо/й qabiliyyəti 2. zirəklik, çeviklik 3. uyuşqanlıq 4. mec.mahirlik, ustalıq; hiyləgərlik nəhəng 1. nəhəng, cox boyuk; gigiyena 1. saglamligi qoruma şəraiti və tədbirləri haqqında elm; 2. səhiyyə tədbirlər ginekoloq ginekologiya hiper hipertoniya hypertrophied hipertrofiyasi hipofiz histologist histologiya göz göz həkimi qlaukoma udmaq qurtum əsnək 1. kar 2. boguq; глухой голос boguq səs 3.səssiz-səmirsiz, xəlvət, adamsız, olgun; глухая улица xelvet kucə 4. ucqar; əldən ayaqdan uzaq; глухая провинция uzaq (ucqar) əyalət 5. butov (pəncərəsiz, qapisiz); глухая стена butov divar; глухая крапива gicitkan; глухой 15 гнев м.р. гной м.р. го/лень ж.р. голова/ ж.р. головокруже/ние ср.р. го/лод м.р. голода/ние ср.р. голо/дный го/лос м.р. голубогла/зый гомеопа/т м.р. гомеопа/тия ж.р. гоноре/я ж.р. горб м.р. го/рбиться /НСВ (от чего?) го/рестный го/рло ср.р. согласный samit; глухое время, глухая пора durgunluq dovru, tənəzzul dovru; глухая дверь, глухое окно yalanci qapı (pencere) hirs irin baldır baş başgicəllənmə aclıq aclıq ac səs göygöz homeopath homeopati təkəbbur, süzənək 1. qoz, donqar (beldə burunda) 2.guvən, horguc (dəvədə); своим горбом (добывать) oz əməyi ilə (yaşamaq, qazanmaq); гнуть горб bax гнуть; испытать на своем (собственном) горбу ozu keçirmək, ozu gormək, ozu sinaqdan keçirmək əyri, alçalmaq yazıq, qüssəli 1. boğaz 2. hulqum, xirtdək; во все горло cox ucadan; с ножом к горлу cox təkidlə; стать поперек горла təngə getirmək, zəhlə tokmək; дыхательное горло nəfəs borusu; по горлo 3. adam boyu (dərinlik); bogazacan; 4. mec.bogazacan, cox; 16 гормо/н м.р. горта/нь ж.р. горчи/чник м.р. горя/чий госпитализа/ция ж.р. госпитализи/ровать /НСВ - СВ (кого? куда?) го/спиталь м.р. гра/дусник м.р. гре/лка ж.р. гриб м.р. грибо/к м.р. грипп м.р. груди/на ж.р. гры/жа ж.р. губи/ть /НСВ – погуби/ть /СВ (кого? что? чем?) гу/бка ж.р. гу/бчатый промочить горло bogazini islatmaq (azaciq içmək); слезы (рыдания) подступили к горло goz yaşı bogur, indicə aglayacaq hormone (daxili sekresiya vəzilərinin qana buraxdigi maddə) qirtlaq sinapism isti hospitalizasiya hosрitala (xəstəxanaya) (xəstəni) yerləşdirmək hospital (hərbi xəstəxanə) termometr qrelka(içində isti su tokub bədənin agrıyan yerinə qoyulan rezin qovuq) göbələk göbələk qrip döş, yırtıq məhv süngər məsaməli, deşik-deşik Д давле/ние ср.р. дальнозо/ркость ж.р. да/нные мн.ч. 1. təzyiq 2. təzyiq etmə, sıxışdırma, təzyiq gostərmə 3. əzmə, basma uzagı yaxşı gormə qabiliyyəti 1. məlumat, rəqəmlər; на основании полученных данных 17 дари/ть /НСВ – подари/ть /СВ (что? кому?) дви/гательный дви/гаться /НСВ (куда?) движе/ние с.р. деграда/ция ж.р. дегуста/ция ж. р дезинфе/кция ж. р де/йственный де/йствие ср.р. де/лать /НСВ – сде/лать /СВ (что?) деликатный дели/ть /НСВ – раздели/ть /СВ (что? на alinmis melumata (reqemlere) esasen 2.əsas, subut, dəlil; для такого выхода нет никаких данных belə bir nəticə çıxarmaq üçün heç bir əsas yoxdur 3. keyfiyyət, əlamət hədiyyə, ianə vermək hərəkətli 1. (muxtəlif mənalarda) hərəkət 2. hərəkət; рабочее движение fəhlə hərəkatı; революционное движение inqilabi hərəkət 3. artiq-əksilmə; движение населения əhalinin artiqəksilməsi 4. gediş-gəliş 5. irəliləmə, artma (vəzifədə) 6. qalxıb duşmə; движение цен qiymetlerin qalxib-duşməsi; приходить в движение hərəkətə gəlmək; служба şobəsi (dəmir yolunda qatarların hərəkətini idarə edən şobə) 1. muxtəlif mənalarda, hərəkət 2. hərəkət; рабочее движение deqradasiya dad bilmə, dequstasiya təmizlik, dezinfeksiya numunə, təsirli fəaliyyət etmək incə 1. bolmək, ayırmaq 2. şərik olmaq 18 что?) демонстри/ровать /НСВ – продемонстри/ровать /СВ (что? кому?) де/рма ж.р. дермато/лог м.р. десна/ ж.р. дета/льный дефе/кт м.р. деформа/ция ж.р. диабе/т м.р. диа/гноз м.р. диагности/ровать /НСВ (что?) диагности/ческий диафра/гма ж.р. дие/та ж.р. диспа/нсер м.р. диссимиля/ция ж.р. дистилли/рованный дифференциа/ция ж.р. дифференци/ровать /НСВ (что?) до/нор м.р. допуска/ть /НСВ – допусти/ть /СВ (что? кого?к чему? к кому?) numayiş etmək, göstərmək qat, dərmiş dəri həkimi, dermatoloq damaq, jinjiva hissəli noqsan, zede, qüsur forması dəyişən, deformasiya şəkər xəstəliyi, diabet şərh bildirmək, diaqnoz diaqnoz qoymaq diaqnoz olunmuş 1. doş boşlugunu qarin boşluqundan ayiran əzələ 2. daxil olan işıq şualarını azaldıb coxaltmaq üçün dairəşəkilli pərdəcik pəhriz saxlamaq müalicəxana maddələrin sadə şəkildə parçalanması dissimilation distillə edilmiş bir şeyin fərqli şəkildə parçalanması, fərqləndirmə fərqləndirmək yaralılara xəstələrə vurulmaq ucun qanını verən adam, donor buraxmaq, icazə vermək, ixdiyar vermək, ehtimal etmək, guman etmək, fərz etmək, mumkun hesab etmək 19 доставля/ть /НСВ – доста/вить /СВ (что? кого? куда?) достига/ть /НСВ – дости/гнуть /СВ (чего? кого?) дроби/ть /НСВ – раздроби/ть /СВ (что? чем?) дробле/ние ср.р. дрожа/ние ср.р. дрожа/ть /НСВ – задрожа/ть /СВ (от чего?) дрожь ж.р. дуга/ ж.р. дугообра/зный дыха/ние ср.р. дыша/ть /НСВ – дыхну/ть /СВ (чем?) 1.çatdırmaq, aparmaq, gətirmək 2. imkan yaratmaq, təmin etmək, muyəssər etmək 3. (muxtəlif mənalarda) yol vermək kef vermək, zovq etmək tam rahatliq vermək çatmaq, nail olmaq parçalamaq, əzmək parçalamaq titrəmək, jitter titrəmək, əsmək titrəmə, əsmə, lərzə 1. əymə 2. qovs iki basil, arkuat tənəffus nəfəs almaq Е едини/ца ж.р. есте/ственный естество/ ср.р. естествозна/ние ср.р. естествоиспыта/тель м.р. birdənə, tək, vahid təbii təbiət təbiyyat naturalist Ё ёмкость ж.р. tutum, həcm, iç Ж жа/жда ж.р. жар м.р. susamaq, susuzluq 1. isti, istilik, hərarət, dəm 2. goz 3. qızdırma 20 жаропонижа/ющий жева/ние ср.р. жевать железа/ ж.р. желу/док м.р. желчь ж.р. желчн/ый пузырь – ая-ое же/ртвовать /НСВ – поже/ртвовать /СВ (чем? кем?) жёсткий живо/й живо/т м.р. живо/тное ср.р. жи/дкий жи/дкость ж.р. 4. qızgınlıq, həvəs, coxkunluq, ehdiras 5. tənbeh qulaq burmasi qizdirma salidicidi, antipyretic çeynəmək çeynəmək vəzi mədə öd öd kisəsi ianə vermək qurban cox sərt 1. diri 2. sag 3. canli 4. gərcək, həqiqi 5. diribaş, çevik, diri, zirək, qivraq, oynaq, şux 6. fəal, qizgin 7. təsirli 1. qarin 2. həyat, can, dirilik heyvan 1. maye, duru 2. siyiq 3. aciq 4. seyrək 5. zəif, davamsız 6. mezmunsuz, suyu cox 1. maye; duru maddə 2. mayelik, duruluq 3. seyrəklik 4. zəiflik 5. məzmunsuzluq 21 жизнеде/ятельность ж.р. жи/зненный жизнера/достный жи/знь ж.р. həyati funksiyaları həyat təcrubəsi həmişə şad, gulər uz 1. həyat 2. dirilik, varlıq 3. omür 4. məişət, yaşayış, guzəran, ruzgar, zindəganliq, dolanacaq 5. can, adam 6. tercumeyi hal З заболева/ние с.р. заболе/вать /НСВ – заболе/ть /СВ (чем?) забо/та ж.р. забо/титься /НСВ – позаботиться /СВ (о ком? о чём?) загустева/ть /НСВ – загусте/ть /СВ (в чём?) зака/ливание ср.р. закаля/ть (-ся) /НСВ – закали/ть (-ся) /СВ (кого?) зака/лка ж.р. заключение зама/чивать /НСВ – замочи/ть /СВ (что? в чём?) замедле/ние ср.р. замеча/ть /НСВ – заме/тить /СВ (что? кого?) запа/с м.р. xəstəlik 1. xəstələnmək azarlamaq, naxoşlamaq 2. agrımaq, agrımaga başlamaq qayğı, qеуdəqalan əzizləmək qayğısın çəkmək qatılaşmaq, laxtalanmaq, mətləşmək, qalın almaq bərkitmə, bərkidilmə, bərkim 1. bərkimək 2. mohkəmlətmək mohkəm, xasiyyət nəticə 1. islatmaq 2. suya qoymaq, yumşaltmaq yavaşlama 1. gormək, müşahidə etmək 2. sezmək, anlamaq, duymaq, hiss etmək 3. yadda saxlamaq; nişanlanmaq 4. işarə etmək, qeyd etmək 1. ehtiyat, ehtimal ucun, ehtiyat 22 за/пах м.р. заполне/ние ср.р. заполня/ть /НСВ – заполнить /СВ (что? чем?) запре/т м.р. запреща/ть /НСВ – запрети/ть /СВ (что? кому?) запроки/дывать /НСВ – запроки/нуть /СВ (что?)голову запуска/ть /НСВ – запусти/ть /СВ (что? во что?) запястье зараже/ние ср.р. заражать зародыш заслоня/ть /НСВ – заслонить /СВ (что? кого?) заставля/ть /НСВ – заста/вить /СВ (кого?+ инфинитив) засыха/ние ср.р. засыха/ть /НСВ – засо/хнуть /СВ (что? где?) заты/лок м.р. защи/та ж.р. olaraq 2. fond 1. ətəklərin ust-ustə duşməsi 2. iy, qoxu dolmaq doldurmaq qadagan qadagan etmək baş əymək 1. atmaq, fırlatmaq, tolazlamaq 2. buraxmaq, ucurtmaq; 3. salmaq, soxmaq 4. batirmaq, kecirtmək bilək 1. yoluxdurma, infeksiya 2. yoluxdurmaq rüşeym 1. pərdələmək 2. baglamaq, tutmaq (yolu) 3. qorumaq, ozunu qabaga vermək, mudafiə etmək tərkibi quruma solmaq, qurutmaq, gicgah 1. mühafizə, müdafiə 2. müdafiə etme (edilmə); qoruma, qorunma 3. ozunu müdafiə edən tərəf 23 защища/ть /НСВ – защити/ть /СВ ( что? кого? от чего? от кого?) звё/здчатый здоро/вый здоро/вье ср.р. зна/харь м.р. зноби/ть /НСВ (от чего?) зоб м.р. зонд м.р. зоо/лог м.р. зооло/гия ж.р. зрачо/к м.р. зре/ние ср.р. зуб м.р. зуд м.р. (məhkəmədə) 4. himayə, arxa, dayaq 5. himayəci, müdafiəci 6. siper, dalda, siginacaq 1. müdafiə etmək 2. qorumaq, mühafizə etmək, himayə etmək ulduzlu 1. saglam 2. təmiz, saf, ləkəsiz 3. cana faydalı, cana xeyirli səhhət, sağlamlıq, sağlam, can saglıgı həkim, turkəcarə, ifritə, cadugər üşümək vəz 1. orqanizmin daxilini, torpagin altini; təsdiq etmək ucun boru, cihaz 2. meteorologiyada islədilən kicik aerostat zooloq (zoologiya mutəxəssisi) heyvanlar aləmindən behs edən elm bəbək, goz bəbəyi, şagird gormə, gormə gorunuş; 2. goruş dairəsi, bilik səviyyəsi diş 1. qaşınma, qotur 2. şiddetli arzu, həvəs И игла/ ж.р. избавля/ть /НСВ – изба/вить /СВ (кого? от чего?) iynə bax, xilas etmək, azad etmək, qurtarmaq 24 избы/ток м.р. и/звесть ж.р. извлека/ть /НСВ – извле/чь /СВ (что? из чего?) изготовля/ть /НСВ – изгото/вить /СВ (что из чего?) излече/ние ср.р. измельча/ть /НСВ – измельчи/ть /СВ ( что?) изменя/ть /НСВ – измени/ть /СВ (что?) измеря/ть /НСВ – изме/рить /СВ (что?) изоли/ровать /НСВ - СВ (что? кого? от кого?) изуча/ть /НСВ – изучи/ть /СВ (что? кого?) изъязвле/ние ср.р. иммуните/т м.р. имму/нный ингаля/тор м.р. ингаляцио/нный ингаля/ция ж.р. инсти/нкт м.р. интелле/кт м.р. интеллектуа/льный интеллиге/нт м.р. ifrat əhəng çıxartmaq 1. qayırma, qayrılma, istehsal edilmə 2. hazırlama, hazırlanma; bişirmə, bişirilmə (yemək) 3. bişmiş sagaltmaq, müalicə xırdalamaq, dəyirman dəyişmək, dəyişiklik ölçmək 1. təcrid etmək, ayirmaq, təkləmək 2. izolyasiya etmək 1. öyrənmək, tedqiq etmək 2. taniş olmaq, bələd olmaq ülsərləşmə 1. tib immunitet (orqanizmin yoluxan xəsdəliklərə tutulmamaq qabiliyyəti) 2. toxunulmazliq huququ 3. toxunulmazlıq immun inhalyator inhalyasiya ucun inhalyasiya 1. instinct 2. duygu 1. agıl, idrak, zehin; 2. zehni inkişaf səviyyəsi əqli; zehni; fikri, kəşfiyyat, intellektual zehinli 25 интерва/л м.р. интоксика/ция ж.р. инфе/кция ж.р. инъе/кция ж.р. испаре/ние ср.р. испо/ртить /СВ (что?) испуга/ться /СВ (чего? кого?) иссле/дование ср.р. иссле/дователь м.р. иссле/довать /НСВ – СВ (что? кого?) истоще/ние ср.р. исцеле/ние ср.р. исцеля/ть /НСВ – исцели/ть /СВ (что? кого?) 1. ara, fasilə; 2. interval (ikisəs tonu arasindaki fərq) 3. hərbi məsafə, ara intoksikasiya yoluxucu, intoksikasiya infeksiya 1. buxarlanma, buglanma; 2. buxar, bug qıymaq qorxmaq, hurkmək, diksinmək, qorxuya duşmək, səksənmək, ürkmüş öyrənmə tədqiqatçı araşdırmaq tükənməsi şəfa şəfa vermək Й йо/г м.р. йо/га ж.р. йо/д м.р. йоди/стый yod yoda yod yodlu К кало/рия ж.р. кана/л м.р. ка/пать /НСВ – kalori (istilik miqdari vahidi) 1. kanal 2. qanov, arx 3. boru, borucuq, yol 4. nov, lulənin ici (silahda) 5. bogaz, dəniz kecidi 6. usul, yol, vasitə 1. damcilamaq 26 зака/пать /СВ (что? во что? кому?) капилляр м.р. ка/пля ж.р. (капли мн.ч.) ка/псула ж.р. каранти/н м.р. кардио/лог м.р. кардиологи/ческий кардиоло/гия ж.р. ка/риес м.р. ка/рий (карие глаза) ка/рточка ж.р. каса/ться /НСВ – косну/ться /СВ (чего? кого?) ката/р м.р. катара/кта ж.р. катастро/фа ж.р. 2. dammaq axmaq 3. damcilatmaq, damci-damci tokmək, damizdirmaq çamur sıçratmak hissə, kapilyar damci, gilə kapsul 1. icində may evə ya toz dərman doldurulan kicik jelatin qovuq 2. anat pərdə karantin 1. yoluxma xəstəlik olan yerdən gəlmiş adamlar, gəmiləri və mallari yoxlamaq ucun səhiyyə məntəqəsi 2. yoluxma xəstəlik kecirmiş və ya yoluxan xəstəliyi olanlarla temada olmuş adamlarin sanitar nəzarəti altinda saxlanmasi kardioloq (urək xəstəlikləri mutəxəssisi) kardioloji urək həkimi kariyes (sumuk və ya diş toxumalarinin xroniki surətdə curuyub dagilmasi 1. qonur, tund darcini, sabalidi (rəng); qonur gozlər 2. qara kəhər muxtəlif mənalarda kartocka kart 1. toxunmaq dəymək, temas etmək 2. aid olmaq, dəxili olmaq katar (selikli qisanin iltihabi) katarakta (goz xəstəliyi) 1. qəza, bədbəxt hadisə 27 ка/чество ср.р. ка/шель м.р. ка/шлять /НСВ – пока/шлять /СВ (кому?) килогра/мм м.р. киломе/тр м.р. кипе/ние ср.р. кипяти/ть /НСВ – прокипяти/ть /СВ (что? в чём?) кипято/к м.р. кипяче/ние ср.р. кислота/ ж.р. кише/чник м.р. класси/ческий кле/тка ж.р. кле/точный кли/зма ж.р. кли/ника ж.р. клини/ческий ключица ж.р. ко/жа ж.р. ко/йка ж.р. 2.faciə, musibət, fəlakət, bədbəxtlik 1.keyfiyyət; 2. sifət xusisiyyət, ləyaqət, dəyər, xasiyyət öskürək oskurmək kiloqramm (1000 qram) kilometr (1000 metirlik uzunluq olcusu) qaynama qaynatmaq qaynar su, qaynanmiş su, dag su крутой кипяток qaynar (dag) su qaynatma 1. tursuluq 2. tursu bağırsaq numunəvi surətdə, cox gozəl, əla (surətdə), klassik 1. qəfəs 2. xana, dama 3. huceyrə huceyrəli imalə kilinika klinik körpücük sümüyü 1. dəri 2. qabiq 3. gon koyka 1. carpayi, taxt 2. cevrilib ozu boşalan yuk arabasi 28 коле/но ср.р. колла/пс м.р. коллаге/новый колло/ид м.р. ко/ма ж.р. кома/нда ж.р. кома/ндовать /НСВ – скома/ндовать /СВ (кем? чем?) комбина/ция ж.р. 3. asma yataq 1. diz 2. dirsək 3. bənd, bugum; 4. arxa, nəsil, nəsilbudagi kollaps (urək fəaliyyətinin birdən durmasi) maddənin tərkibi maddə orqanizmində butun fəaliyyətin dayanmasi komanda, dəsdə 1. dilcavabi əmr 2. kicik hərbi hissə, dəstə 3. gəmi qulluqculari həyati 1. komanda etmək, komandirlik etmək 2. komanda vermək 3. əmr etmək, yuksəlmək, ucalmaq kombinasiya 1. birləşdirmə, uygunlaşdirma, uydurma, quraşdirma 2. plan, məqsəd, firildaq, kələk, hiylə, manevr, tədbir 1. alt qadin paltari 2. tuman-koynəyi bir-birinə bitişik olan yungul usaq paltari birləşdirmək комбини/ровать /НСВ – скомбини/ровать /СВ (что? с чем?) yığcam компа/ктный компете/нтность ж.р. səlahiyyət ко/мплекс м.р. kompleks 1. dəstə, dəst 2. norma компоне/нт м.р. component (bir şeyin tərkib hissəsi) 29 компре/сс м.р. комфо/рт м.р. комфорта/бельный консерва/нт м.р. консисте/нция ж.р. консульта/ция ж.р. консульти/ровать /НСВ – проконсультировать /СВ (кого?) контра/кт м.р. контра/ст м.р. контрасти/ровать /НСВ (что? чем?) контроли/ровать /НСВ – проконтроли/ровать /СВ (что? кого?) контро/ль м.р. конту/зить /НСВ(кого?) конту/зия ж.р. конфли/кт м.р. конфликтова/ть /НСВ (с кем?) координа/ция ж.р. координи/ровать /НСВ – скоордини/ровать /СВ (что? с чем?) корре/кция ж.р. корро/зия ж.р. compress (mualicə məqsədilə agriyan yerə qoyulan yaş sargi) rahat rahatliliq konservləşdirici ardıcıllıq müşavirə məsləhət kontrakt; muqavilə, başlama təzad, ziddiyyət təzad edən nezarət etmək, yoxlamaq, goz yetirmək nezarət kontuziya etmək kontuziya toqqusma mubahisə etmək, munaqişə etmək koordinasiya koordinat rusvetxorluq, düzəliş korroziya 1. yara və ya asindirici maddələrin təsirindən toxumlarin pozulmasi 2. suxurlarin hava və su təsirindən dagilmasi 3. metallarin tursular ve ya atmosfer təsirindən yeyilib pozulmasi 30 корь ж.р. ко/стный косты/ль м.р. кость ж.р. криста/лл м.р. крича/ть /НСВ – крикну/ть /СВ (что? кому?) крова/ть ж.р. кровено/сный кровоизлия/ние ср.р. кровообразова/ние ср.р. кровообраще/ние ср.р. кровотече/ние ср.р. кровото/чить /НСВ (от чего?) кровоха/ркать /НСВ (чем? от чего?) кровь ж.р. qızılca sumuklu sumuk 1. sumuk 2. zərcu mənada 1. kristal (bərk cisim) 2. bullur (təmizlik, safliq rəmzi); горный кристалл saf kvars 1. cigirmaq, qisqirmaq, bagirmaq 2. cagirmaq; кричать о помощи koməyə cagirmaq; кричать во все горло var gucu ile cagirmaq, gucu gəldikcə cigirmaq, bogazini yirtmaq; кричать дурным голосом berkden qisqirmaq, var gucu ilə cigirmaq, bar bar bagirmaq; кричать благим матом aləmi başina goturmək; криком кричать; на крик кричать bar bar bagirmaq carpayi, yataq qanli qan yayilmasi, qan axma, qan sizma; кровоизлияние в мозг beyinə qan axma (sizma) haematopoiesis dövriyyə qan axma, qanama qan axmaq, qanamaq, qan gəlmək; рана немного кровоточит yaradan bir az qan gəlir qan 1. qan; портить кровь (кому) qanini qaraltmaq; жаждать крови qana susamaq, qan-qan demək; истекать кровью qan aparmaq; 31 куре/ние ср.р. кури/ть /НСВ – закури/ть /СВ (что?) курс м.р. (курс массажа) кусо/к м.р. куше/тка ж.р. пускать (кому) кровь qan almaq; в крови, это в крови (у кого) qaninda var; сердце кровью обливается urəyimdən (urəyindən) qara qanlar axir cəkmək 1. cəkmək; курить папиросы papiros cəkmək 2. cəkmək 3. yandirmaq, tustulətmək kurs (məktəb) 1. parca, tikə 2. bir tikə, bir parca; кусок сахара bir tike qənd 3. dilim, fal; кусок дыни bir dilim yemiş taxt Л лабора/нт м.р. лаборато/рия ж.р. ладо/нь ж.р. ла/зер м.р. ланце/т м.р. ларинги/т м.р. лёгкие мн.ч. лежа/ть /НСВ (где?) laborant (laboratoriya iscisi) laboratiriya (texniki ve elmitədqiqat təcrubələri aparmaq ucun otaq vş ya bina ovuc, ovucunun ici, əlin ici; виден (видна видно) как (будто) на ладони elə bil ovucun icindədir (aydin gorunən şey haqqinda) lazer (şua) cərrah bicagi laringit (xirtdək iltihabi) ağ ciyər 1. uzanmaq; лежать на земле yerdə uzanmaq; лежать на боку boyru used uzanmaq 2. yatmaq; лежать лицом вверх uzuyuxari yatmaq; лежать 32 лейкеми/я ж.р. лейко/з м.р. лейкопла/стырь м.р. лека/рственные растения лека/рство ср.р. ле/карь м.р. лета/ть /НСВ – лете/ть /СВ (где? куда? на чём?) лече/бный лече/ние ср.р. лечи/ть /НСВ – вы/лечить /СВ (кого? что? чем?) ли/мфа ж.р. лихора/дить /НСВ (кого? что?) лихора/дка ж.р. лицо/ ср.р. лиша/ть(-ся) /НСВ – лиши/ть(-ся) /СВ (кого? чего?) лоб м.р. лоды/жка ж.р. замертво olu kimi yatmaq 3. xəsdə yatmaq; лежать в больнице xəsdəxanada yatmaq 4. olmaq leucaemia leucosis yapişqan dərman bitkiləri 1. dərman, dava 2. əlac carə həkim ucmaq təbii; лечебные средства mualice vasitələri (dərmanlar) mualicə, mualicə etmə (edilmə) mualicə etmək, sagaltmaq limfa titrətmək titrətmə 1. uz, sifət, bəniz; черты лица uz cizgiləri 2. qabaq tərəf, uz tərəf, avand 3. sima; политическое лицо автора muəllifin siyasi inkar alin; о семи пядей во лбу cox agilli, agil dəryasi; что в лоб, что по лбу hamisi birdir, fərq etməz topuq; topuq cixintisi 33 ло/коть м.р. лома/ть /НСВ – слома/ть /СВ (что? чем?) лопа/тка ж.р. dirsək 1. qirmaq, sindirmaq 1. kurəkcik 2. kurək М ма/зать /НСВ – нама/зать /СВ (что? чем? кого?) мазо/к м.р. ма/зь ж.р. ма/ксимум м.р. малы/ш м.р. маляри/я ж.р. ма/рля ж.р. ма/сса ж.р. масса/ж м.р. масси/вный 1. yaxmaq, surtmək, cəkmək 2. şirələmək 3. cirkləndirmək, kirləndirmək, batirmaq, bulamaq 4. cizma-qara etmək (pis şəkil cəkmək) 5. yanilmaq, nişani vura bilməmək 6. caşmaq, səhv etmək (calgi calanda) 7. maz getmək; vermək 1. yaxma, yaxim, yaxi 2. səhv yanliş (oyunda, calgida, nisan atmaqda) 1. mərhəm; maz, surtmə dərmani surtku 2. yag 1. maksimum,ən boyuk miqdar,ən cox miqdar; максимум знаний maksimum bilik 2.ən coxu 3. maksimal 1. balaca, uşaq (oglan) 2. cirtdan (kicikboylu adam) malyariya; qizdirma, isitmş tənzif, cunayi 1. (muxtəlif mənalarda kutlə) 2. coxluq, cox, coxlu, kulli masaj agir, iri, cox yekə, boyuk, dolu, 34 масшта/б м.р. материа/л м.р. матери/нство ср.р. мате/рия ж.р. ме/дик м.р. медици/на ж.р. медици/нский межкле/точное мембра/на ж.р. менинги/т м.р. мени/ск м.р. мёртвый мета/лл м.р. tokmə, kütləvi 1. miqyas (xəritədə, certyoj olcuyə gorə kicik nisbətlərdə gostərilən mesafe ve olculər) 2. miqyas, olcu, dairə, həcm material 1. xammal 2. vəsait 3. əsas, mənbə, məlumat 4. parca arşinmali analıq 1. materiya 2. maddə 3. parca, qumaş, arşinmali 4. irin.cirk 5. movzu, sohbət, mətləb 1. ali tibb məktəbi tələbəsi 2. həkim tibb, tibb elmi, tebabət tibbi maddələr arasi maddə, membran meningit meniscus ölü metal; черные металлы qara metallar (dəmir, cuqun, polad); цветные металлы əlvan metallar (mis, qurguşun, nikel ve b.); благородные металлы nəcib metallar (qizil, gumuş, agqizil); легкие металлы yungul metallar (aliininum, maqnezium, natrium ve b); тяжелые металлы agir metallar (demir, mis, gumuş, qizil və s.) 35 ме/тод м.р. меша/ть /НСВ – помеша/ть /СВ (кому? чему?) мигре/нь ж.р. микро/б м.р. микробио/лог м. р. микроско/п м.р. микроскопи/ческий микрохирурги/я ж.р. ми/мика ж.р. минда/лина ж.р. млекопита/ющие мн.ч. многоде/тный многозна/чный многокле/точный мозг м.р. мозжечо/к м.р. мокро/та ж.р. морщи/нка ж.р. мочев/ой пузырь metod, usul; диалектический метод dialektik metod mane olmaq 1. qarisdirmaq, qurdalamaq 2. qatmaq 3. qarisiq salmaq, səhv etmək, caşbaş salmaq, caşdirmaq miqren, parabas (adətən başin bir yarisinda əmələ gələn əsəbi agri) mikrob mikrobioloq mikroskop 1. mikroskopik 2. son dərəcə xirda mikrocərrahiyyə mimika 1. badam ici, badam ləpəsi 2. badamciq vəzisi məməlilər çox uşağı olan cox ehemiyyetli, çoxmənalı çoxhüceyrəli 1. beyin 2. ilik, до мозга костей iliyinə qədər; испорченный до мозга костей iliyinə, sumuyunə qədər korlanmiş; шевелить (раскидывать) мозгами baş işlətmək, fikirləşmək beyincik 1. rutubətlik, nəmişlik, yaşliq 2. rutubət, rutubətli şey, nəm şey, yaş sey bəlğəm kicik qiriş, kicik buruş, cizgi sidik kamerasi 36 мочеиспускательный канал мочеполово/й мочето/чник м.р. мочи/ть /НСВ – смочи/ть /СВ (что? в чём?) мышца ж.р. üretra genitourinary ureter isladilmaq əzələ, orta əzələ Н надко/стница ж.р. надреза/ть /НСВ – надре/зать /СВ (что?) нака/пливать(-ся) /НСВ – накопи/ть (-ся) /СВ (что? на что?) накло/н м.р. наклоня/ть /НСВ – наклони/ть /СВ (что? кого?) накопле/ние ср.р. наноси/ть /НСВ – нанести/ /СВ (что? на что?) написа/ть /НСВ (что? кому?) напои/ть /НСВ (чем? кого?) нару/жный наруше/ние ср.р. наруша/ть /НСВ – наруши/ть /СВ (что?) на/сморк м.р. sumuk ustluyu, periyost kəsmə, çərtmək diyirlətmə, toplamaq 1. maillik, meyl, yatiqliq 2. eniş, yamac 3. əyilmə; в наклон eyrisine, yanportu əymək 1. yigma, toplama; yigilma, toplanma 2. yigim, akkumulyasiya dasimaq, gətirmək vurmaq tətbiq etmək 1. yazmaq 2. cəkmək (şəkil) 1. icirtmək 2. icirdib keflədirmək 3. hopdurmaq; doldurmaq zahir, xarici, bayir pozma, pozulma cixartmaq zokem, tumov, calışan burun 37 наста/ивать /НСВ – настоя/ть /СВ (что? на чём?) насто/йка ж.р. насыще/ние ср.р. нау/ка ж.р. нёбный нёбо ср.р. невралги/я ж.р. недомога/ние ср.р. неду/г м.р. нездоро/вье ср.р. некомпете/нтный необходи/мость ср.р. неодноро/дный нерв м.р. нерви/ровать /НСВ (что? кого?) не/рвный ни/жний нитра/т м.р. israr tinktura (spirte qoyulmus heyvan və bitki maddələrindən alinmiş ekstakt və ya məhlul) 1. doyma, doydurma 2. udma, canina cəkmə, hopma, hopdurma 3. təmin etmə, təmin edilmə; doldurma, doldurulma elm damaq goy, sema nevralgiya (əsəb kecdiyi yerdə torəyə n agri) keyfsizlik, naxosluq, sustluk, əzginlik, nasazliq, inciklik azar, naxosluq, xəstəlik, nasazliq saglam olmayan, xəstəlik səlahiyyətsiz, səriştəsiz, məlumatsiz, xəbərsiz, təcrubəsiz, qabiliyyətsiz 1. luzum, ehtiyac, hacət 2. zərurət 3. labudluk, zərurilik, vaciblik inhomogeneous 1. sinir, əsəb 2. əsəbilik,əsəblər;əsəb sistemi əsəbiləşdirməyə 1. əsəbi(-i); нервная система eseb sistemi 2. əsəbi 1. alt, aşağı; aşagidaki 2. bem, alcaq, pes (səs) nitrat 38 нитри/т м.р. но/жницы норма/льный нос м.р. носогло/тка ж.р. нужда/ться /НСВ (в ком? в чём?) ню/хать /НСВ – поню/хать /СВ (что?) ня/нечка ж.р. nitrit qayçı normal 1. burun 2. dimdik burun bosluqu, gənzik ehtiyac, məsaf iyləmək, qoxulamaq; нюхать порох burnuna barit iyi dəymək, muharibə də iştirak etmək tibb bacısı О обезбо/ливание ср.р. обезво/живание ср.р. обезво/живать /НСВ – обезво/дить /СВ (что?) обеспече/ние ср.р. обеща/ние ср.р. обеща/ть /НСВ - СВ (что? кому?) обжа/ривание ср.р. оби/льный облада/ть /НСВ (чем? кем?) облегча/ть /НСВ – облегчи/ть /СВ (что?) о/блик м.р. analgesia susuzlaşdırma qurutmaq 1. təmin etmək 2. təminat 3. qoruma, muhafizə etmə; qorunma, muhafizə edilmə vəd, vəd etmə, soz vermə; торжественное обешание əhdpeyman, təntənəli vəd vəd etmək, vədə vermək, soz vermək qovurma 1. bol, cox 2. dolu, coxlu, zəngin sahib olmaq, malik olmaq 1. (muxtəlif mənalarda) yungulləşdirmək 2. sadələşdirmək 3. boşaltmaq, asanlaşdırmaq təsvir 39 облуче/ние ср.р. обме/н м.р. обме/нивать /НСВ – обменя/ть /СВ (что? на что?) оболо/чка ж.р. обора/чивать /НСВ – оберну/ть /СВ (что? во что? чем?) обору/дование ср.р. обору/довать /НСВ – СВ (что? чем?) обраба/тывать /НСВ – обрабо/тать /СВ (что? чем?) обрабо/тка ж.р. обраще/ние ср.р. isiga vermə, işiga salma, radiasiya 1. dəyişmə, dəyişdirmə, deyişdirilmə 2. mubadilə mubadilə etmək, dəyişmək, dəyişdirmək dəyirmi, qabıq çevirmək 1. təchiz etmə, təchiz edilmə 2. avadanliq, təchizat, ləvazimat 1. təchiz etmək (avadinliqla) 2. duzəltmək, hazirlamaq 1.emal etmək 2. becərmək 3. işləmək, duzəltmək, hazir şəklə salmaq, təkmilləşdirmək 4. təmizləmək 5. yola gətirmək, boynuna qoymaq, dilə tutmaq, bişirmə 1. emal etmə, emal edilmə, emal 2. becərmə, becərilmə 3. isləmə, duzəltmə 1. dondərmə, cevirmə, yonlətmə, dondərilmə, cəvrilmə, yonəldilmə 2. donmə 3. islətmə, sərf etmə; işlədilmə, sərf edilmə 4. tədaul 5. dovr etmə, dolanma 6. rəftar 7. muraciət, itab 8. muraciətnamə 9. idarə etmə, islətmə, istifadə 40 обслу/живание ср.р. обслу/живать /НСВ – обслужить /СВ (что? кого?) обусло/вливать /НСВ – обусло/вить /СВ (что? чем?) обызвествле/ние ср.р. обы/чай м.р. обяза/тельно ограни/чивать /НСВ – ограни/чить /СВ (что? кого? чем?) однокле/точный одолева/ть /НСВ – одоле/ть /СВ (что? кого?) ожо/г (сущ) м.р. оздоровле/ние ср.р. озно/б м.р. окра/шивать(ся) /НСВ – окра/сить(ся) /СВ (что? во что?) окружа/ть /НСВ – окружи/ть /СВ (что? кого? чем?) (usulu); işlətmək qaydasi 1. xidmet etmə, qulluq etmə; xidmə t edilmə; baxma, baxilma 2. xidmət 1. xidmət etmək, xidmət gostərmək, qulluq etmək 2. işləmək müəyyənləşdirmək kalsifikasyon adət, qayda, rəsm; в обычае когочего adətdir vacib, mütləq məhdud etmək, məhdudlaşdirmaq, hə dd qoymaq; qismaq birhüceyrəli 1. qalib gəlmək, məglub etmək; одолеть врага duşmənə qalib gəlmək 2. ohdəsindən gəlmək, ustun gəlmək;bacarmaq 3. əldən salmaq, uzmək, zor gəlmək 4. mohkəm mənimsəmək (boyuk zəhmət nəticəsində), aradan qaldırmaq 1. yanma 2. yaniq yer saqlam, sağalma tərifləmə, titrəmə əhatəyə alinmaq, bürümək ətrafinda olmaq, yaninda olmaq; dovrələmək, muhasirəyə almaq,əhatə etmək, araya almaq 41 окули/ст м.р. онко/лог м.р. онкологи/ческий онколо/гия ж.р. опа/сность ж.р. опа/сный опера/ция ж.р. опери/ровать /НСВ (что? кого?) опола/скивать /НСВ – ополосну/ть /СВ (что? кого?) опо/ра ж.р. определя/ть /НСВ – определи/ть /СВ (что?) опуска/ть(ся) /НСВ – опусти/ть(ся) /СВ (кого? что?) о/пыт м.р. о/рган м.р. органи/зм м.р. goz həkimi onkoloq onkoloji sobesi onkologiya (tibbin işlərindən və onlarin mualicə usularindan bəhs edən şobəsi) təhlukə, qorxu, xətər təhlukəli, qorxulu, xətərli əməliyyat, operasiya, сделать операцию operasiya etmək cərahiyyə əmaliyyati aparmaq, yarmaq 1. əməliyyat aparmaq, işləmək 2. istifadə etmək yaxalamaq, fəaliyyət 1. dayaq, dirək, soykənəcək, istinad 2. istinadgah, arxa, komək, dəstək 1. təyin etmək, muəyyən etmək 2. tərif vermək 3. sərtləndirmək, şərait yaratmaq, səbəb olmaq 4. duzəltmək, qoymaq, təyin etmək (bir işə, vəzifəyə), müəyyənləşdirmək 1. endirmək, sallamaq, duşurtmək 2. salmaq 3. yatirtmaq 4. buraxmaq, oturtmək təcrubə, səriştə, sinaq 1. uzv, əza (bədənin muəyyən vəzifə daşiyan hissəsi) 2. vəsaitə 3. orqan (idarə) 1. orqanizm, canli, vucud 42 осветли/ть /НСВ – осветля/ть /СВ (что?) освобожда/ть(ся) /НСВ – освободи/ть(ся) /СВ( кого? что? от кого? от чего?) ослабле/ние ср.р. осма/тривать /НСВ – осмотре/ть /СВ (что? кого?) осмо/тр м.р. оснаща/ть /НСВ – оснасти/ть /СВ (кого? что? чем?) оснаще/ние ср.р. осно/ва ж.р. о/спа ж.р. оссеи/н м.р. остава/ться /НСВ – оста/ться /СВ (где?) осуществля/ть /НСВ – осуществи/ть /СВ (что?) отва/р м.р. отва/ривание ср.р. отва/ривать /НСВ – отвари/ть /СВ (что? в чём?) 2. bədən işıqlandırmaq aydınlaşdırmaq azad 1. zəiflətmə, zəifləşdirmə, zəiflədilmə, zəifləşdirilmə; zəifləmə 2. boşaltma, boşaldilma, boşalma 1. baxmaq, tamaşa etmək, goz gəzdirmək 2. yoxlamaq, muayinə etmək 1. yoxlama, muayinə (etmə); yoxlanma, muayinə edilmə 2. baxma, baxilma 1. təchiz etmək 2. yaraqlandirmaq, silahlandirmaq techizli 1. (muxtəlif mənalarda)əsas, ozul, bunovrə, təməl 2. əris, cillə (toxuculuqda) çiçək (xəstəlik) привить оспу cicək peyvəndi vurmaq, cicək doymək ossein (sumuk toxumasinin əsas uzvu tərkib hissəsi) qalmaq счастливо оставаться! salamat qalin həyata kecirmək, yerinə yetirmək həlim; рисовый отвар duyu həlimi həlim olunan həlim 43 отвлека/ть НСВ – отвле/чь СВ (кого? что? от чего?) откла/дывать /НСВ – отложи/ть /СВ (что ? куда? на что?) открыва/ть /НСВ – открыть /СВ (что? кому?) отла/мывать /НСВ – отлома/ть /СВ ( что? от чего?) отлича/ться /НСВ – отличи/ться /СВ (чем? в чём? от кого? от чего?) отложе/ние ср.р. отрезвле/ние ср.р. отры/жка ж.р. отча/яние ср.р. офтальмо/лог м.р. офтальмологи/я ж.р. охра/на ж.р. охраня/ть /НСВ (что? кого?) ощу/пывать /НСВ – ощу/пать /СВ (что? кого?) ощуще/ние ср.р. yayındırmaq gecikdirmək 1. (muxtəlif mənalarda) acmaq 2. tapmaq, kəşf etmək, askar etmək 3. ustunu acmaq, ifşa etmək; открыть душу urəyini acmaq kəsmək 1. fərqlənmək, ayrilmaq, secilmək 2. şucaət gostərmək, qocaqliq etmək, ozunu gosdərmək; fərqləndirək cevrilmə sobering acan, gəyirmə ümidsizlik oftalmoloq oftalmologiya 1. qoruma, qorunma; muhafizə 2. muhafizə dəstəsi, kəsikci dəstəsi, qarovul, kəsikci qorumaq, muhafizə etmək, müdafiə əl ilə yoxlamaq, əlləyib yoxlamaq duygu, hissi П па/дать /НСВ – упа/сть /СВ (куда?) 1. yixilmaq, duşmək 2. tokulmək 3. uculmaq, sokulmək, dagilmaq 4. yagmaq (yagiş, qar və s) 44 пала/та ж.р. палец м.р. па/мять ж.р. парадо/кс м.р. па/рить /НСВ – попа/рить /СВ (где? чем?) па/ста ж.р. пацие/нт м.р.; (-ка) ж.р. перева/ривание ср.р. перева/ривать /НСВ – перевари/ть /СВ (что?) перегрева/ть(-ся) /НСВ – перегре/ть(-ся) /СВ (что? где?) перека/чивать /НСВ – перекача/ть /СВ (что? из чего? во что? чем?) 5. enmək, cokmək (duman) 6. olmək, qirilmaq, gəbərmək, murdar olmaq (heyvan) 7. tənəzzul etmək, geriyə getmək, suqut etmək 8. zəifləmək, azalmaq,əhəmiyyətini itirmək palata 1. daxil olan ali qanunverici orqanin adi 2. bəzi dovlətlərində numayəndələr məclisi 3. bəzi dovlət idarələrinin adi barmaq 1. hafizə, yaddaş 2. xatirə 3. hus paradox (hami tərəfindən qəbul edilmiş dogru fikirlərlə, elmi muddəalarla duz gəlməyən yaxud (bə zən ilk baxişda) saglam muhakiməyə zidd olan qəribə fikir; inanilmaz şey) qaynar su ilə yandirmaq pasta; зубная паста diş pastasi xəstə həzm etmək həzm etmək istilətmək 1. cəkmək, vurmaq, cəkib vurmaq (nasosla bir yerdən başqa yerə) 45 перелива/ние ср.р. перемеща/ть /НСВ – переместить /СВ (что? кого?) перемы/чка ж.р. переохлажде/ние ср.р. переплета/ть /НСВ – переплести/ /СВ (что?) переры/в м.р. переса/дка ж.р. переутомле/ние ср.р. перика/рд м.р. пери/од м.р. qanvurma 1. yerini dəyişmək, başqa yerə kocurtmək 2. basqa vəzifəyə kecirtmək, başqa işə kecirtmək 1. bənd 2. sədd 3. tag 4. araliq, ara 5. bugum, bogaz, dar yer 1. donma noqtəsindən aşagi dərəcəyə qədər soyutma (maye donmamaq şərtilə) 2. həddindən artiq soyuma 1. cildləmək 2. toxumaq, hormək 3. yenidən hormək, naxış tikmək 4. bir birine kecirmək 1. tənəffus, fasilə, ara 2. zədə, qiriq yer 3. buraxilmis yer, bos yer (mətndə və s) 1. cixarib basqa yerdə əkmə (bitkini), yerini dəyişdirmə (bitkini) 2. qatar dəyişmə, paraxod dəyişmə, yer dəyişmə, (bir minikdən duşub o birisinə minmə) 3. kəsib basqa yerə tikmə, calama (sumuyun, toxumanin bir hissəsini 4. nəqli taqətdən salmaq urək hissəsi 1. dovr, muddət, vaxt 2. qramm period (geniş murəkkəb cumlə) 3. riyaz.dovr 46 перифери/я ж.р. перку/ссия ж.р. перкути/ровать /НСВ - СВ (кого?) пе/чень ж.р. пигмента/ция ж.р. пили/ть /НСВ – отпили/ть /СВ (что?) пилю/ля ж.р. пить /НСВ – вы/пить /СВ (что?) пищево/д м.р. пия/вка ж.р. пла/зма ж.р. пла/стика ж.р. əyalət, rayon,ətraf (mərkəzdən uzaq yerlər, idarələr, yerli təşkilatlar) perkussiya (bədənin daxili uzvlərinin vəziyyətini yoxlamaq ucun bədənin muxtəlif yerlərini taqqildatmaqdan ibarət muayinə usulu), zərbə percuss etmək qaraciyər piqmentasiya (bitki və heyvan toxumalarinda piqment əmələ gəlməsi) 1. mişarlamaq, bicqilamaq, mişarla kəsmək (dogramaq) 2. danlamaq, cana gətirmək, zəhlə tokmək həb; лекарство в пилюлях həb dərman; проглотить пилюлю udmaq, dozmək icmək; suyu vermək; icib qurtarmaq qida borusu 1. zəli 2. istirmarci, qansoran plazma 1. toxumalarin (qanin, limfanin) maye tərkib hissəsi 2. tund yaşil rəngli xalsedonmineral plastika 1. heykəltərasliq heykəltəraşliq əsərləri 2. bədənlə ritmik və zərif hərəkətlər gostərmə 3. plastiklik, plastic hərəkətlər 47 пласти/ческий пла/стырь м.р. пле/вра ж.р. плевра/льный плеври/т пло/ский пло/тный пневмо/граф м.р. пневмоко/кк м.р. пневмони/я ж.р. повыша/ть(ся) /НСВ – повы/сить(ся) /СВ (что?) повыше/ние ср.р. поглоща/ть /НСВ – поглотить /СВ (что?) plastik; пластические движения plastik hərəkətlər plastir 1. məlhəm 2. gəminin deşilmiş yerinini tutmaq ucun muvəqqəti yamaq plevra (ag ciyər pərdəsi) рlevral plevrit (plevranin (ag ciyər pərdəsinin) iltihabi düz 1. şix 2. birikmiş 3. qalin,mohkəm 4. bərk, kip 5. dolgun, qovraq 6. doyumlu, tutumlu, bol pnevmoqraf (tənəffusu qeyd etmək ucun cihaz) pneumococcus pnevmaniya, sətəlcəm 1. qaldirilmaq, yuksəldilmək, ucaldilmaq 2. gucləndirmə, gucləndirilmə, guclənmə 3. yaxşilaşdirilmaq, təkmillədirilmək 4. artırmaq 1. qaldirma, qaldirilma, qalxma 2. artirma, artirilma, artma; gucləndirilmə, gucləmə 3. yuksəltmə, yuksəldilmə, yuksəlmə; ucaltma, ucaldilma, ucalma 1. udmaq, yemək 2. hopdurmaq, canina cəkmək 48 подавля/ть /НСВ – подави/ть /СВ (что? кого?) пода/тливый подверга/ться /НСВ – подве/ргнуться /СВ (чему?) подви/жный подгото/вить(-ся) /СВ (что?) подде/рживать /НСВ – поддержа/ть /СВ (что? кого? чем?) подё/ргивание ср.р. поджелудочн/ый сок поджелудочн/ая железа подчиня/ться /НСВ – подчини/ться /СВ (кому? чему?) позволя/ть /НСВ – 3. almaq, aparmaq bogmaq, yatirtmaq, qirmaq, susdurmaq; sakitləşdirmək; ozunə tabe etmək, ustun olmaq 1. tez təsir altina duşən, tez razilaşan, tez ipə yatan, tez yola gələn, uzuyola 2. asanliqla şəklini deyişən, elastik 3. döyülə bilən 1. bir az daha burulmaq 2. qatlanmaq (altdan ya alt tərəfə) 3. cirmələmək 4. burxulmaq, bukulmək 5. kecmək, duşmək, tapilmaq, rastina gəlmək 6. qalmaq, duşmək, məruz səyyar hazirlamaq 1. tutmaq 2. komək etmək 3. mudafiə etmək, tərəfdar olmaq, şərik olmaq, bəyənmək 4. himayə etmək, el tutmaq, yardim etmək 5. urək-dirək vermək, ruhlandirmaq 6. saxlamaq 7. поддержать разговор sohbeti davam etdirmək (kəsilməyə qoymamaq) dartma, səğirmə mədəaltı vəzinin şirəsi mədəaltı vəzi (pankreas) 1. insandan asili olmaq 2. itaət etmək icazə vermək 49 позво/лить /СВ (что? кому? +инфинитив) позвоно/к м.р. позвоно/чник м.р. позна/ние ср.р. fəqərə, fəqərə sumuyu bel sumuyu 1. dərk etmək, dərk edilmə 2. bilmə, biliş 3. idrak теория познания idrak nəzəriyyəsi 4. bilik, məlumat покоря/ть /НСВ – 1. fəth etmək, istila etmək, zəbt покори/ть /СВ (что? кого? etmək, almaq, qalib gəlmək чем?) qazanmaq 2. elə oyrətmək,əhliləşdirmək 3. ozunə məhəbbət (rəgbət) oyandirmaq; покорить сердце ozunu sevdirmək, məftun etmək поликли/ника ж.р. polimiklinika (mualicəxana) получа/ть НСВ – 1. (muxtəlif mənalarda) almaq получить СВ (что? от кого?) 2. qəbul etmək 3. əldə etmək, istehsal etmək, cixartmaq 4. tutulmaq (xəstəliyə), olmaq, получить насморк zohkəm olmaq по/льза ж.р. 1. fayda, xeyir 2. qazanc, menfəət; в пользу (кого - чего - либо) xeyrinə, lehinə помеща/ть /НСВ – qoymaq помести/ть /СВ (кого? что? куда?) понижа/ть /НСВ – 1. asagi salmaq, endirmək пони/зить /СВ (что? кого?) 2. alcaq eləmək, alcatmaq; понизить забор hasari alcatmaq 3. azaltmaq, zəifləmək eninə qoyulan, kondələninə попере/чный qoyulan; kondələn поража/ть /НСВ – 1. zərbə endirmək, vurmaq, 50 порази/ть /СВ (что? кого? чем?) поро/к м.р. поро/чить /НСВ – опоро/чить /СВ (кого? что? чем?) поро/чный порошкообра/зный порошо/к м.р. по/ртить /НСВ – испо/ртить /СВ (кого? что?) по/ршень м.р. посереди/не после/дствие ср.р. посыла/ть /НСВ – посла/ть /СВ (что? куда?) потребля/ть /НСВ – потребить /СВ (что?) потрясе/ние ср.р. потрясё/нный yaralamaq; поразить пулей gullə ilə vurmaq 2. məglub etmək, basmaq, darmadagin etmək 3. heyrətləndirmək, heyrətə salmaq, teeccubə salmaq, heyran etmək, valeh etmək, mat qoymaq 1. qusur, noqsan, əskiklik, eyb 2. порок сердца urək qusuru 1. pisləmək 2. ləkələmək, bədnam etmək 3. hörmətdən salmaq 1. qusurlu, noqsanli, eybli, pis; səhv, yanliş 2. əxlaqsiz; порочный круг 3. məntiksizlik; qəddar 4. cixilmaz vəziyyət pudralı 1. toz, ovuntu; зубной порошок diş tozu 2. toz dərman 1. korlamaq, xarab etmək 2. pozmaq, xarablaşdirmaq, zay etmək, pisləşdirmək porsen (nasoslarda və s-də mayeləri, buxari, qazlari, qovan silindirik hissə) ortada nəticə, aqibət gondərmək istehlak zərbə, şok 1. sarsi(dil)mis 2. titrəyən 51 похо/жий почу/вствовать /СВ (что? кого?) превосходить /НСВ – превзойти/ /СВ (кого? в чём?) прегражда/ть /НСВ – прегради/ть /СВ (что? кому?) предви/дение ср.р. пре/док м.р.пре/дки мн.ч. предотвраща/ть /НСВ – предотврати/ть /СВ ( что?) предполага/ть /НСВ – предположи/ть /СВ (что?) предупрежда/ть /НСВ – предупреди/ть /СВ (кого? что?) предусма/тривать /НСВ – предусмотре/ть /СВ (что?) преждевре/менный пренебрега/ть /НСВ – пренебре/чь /СВ (чем? кем?) препя/тствие ср.р. препя/тствовать /НСВ – СВ 1. oxsayan, oxsar, bənzəyən, bənzər 2. похоже deyəsən, gorunur hiss etmək ötüb keçmək, ustun gelmək, otmək, geridə olmaq ohdələmək bəşəriət; qabagi goruculuk, qabaqcadan gormək, qabagi gormə, gələcəyi gormə, tədbirlilik dovriyyə, əcdad qarşısını almaq şərt qoymaq, şərt təşkil etmək, tələb etmək; это работа предполагает большой опыт bu iş boyuk təcrubə t tələb edir 1. xəbərdar etmə (edilmə), xəbərdarliq 2. qabagini alma, qarşisini alma, qabagi (qarşisi) alinma 3. qabaqlama, qabaqlanma təmin etmək vaxtindan əvvəl, vaxdindan qabaq, vaxtsiz, tez 1. etina etmək, saymamaq, xor baxmaq, məhəl qoymamaq, laqeyidlik gostərmək maneə,əngəl, cətinlik, ilişik; танковые препятствия tank maneleri mane olmaq, maneəcilik torətmək, 52 (кому? чему?) привива/ть /НСВ – приви/ть /СВ (что? кого?) приви/вка ж.р приводи/ть /НСВ – привести/ /СВ (кого? что? куда?) привыка/ть /НСВ – привы/кнуть /СВ (к чему? к кому?) привы/чка ж.р. придава/ть /НСВ – прида/ть /СВ (что? кому?) приё/м м.р. при/знак м.р. призна/тельность ж.р. призре/ние ж.р. прика/з м.р. прикоснове/ние ср.р. прикрепле/ние ср.р. прикрепля/ть /НСВ – прикрепи/ть /СВ (что? кого? cə tinlik torətmək, qarşısını almaq 1. calamaq, calaq etmək, asilamaq 2. horub baglamaq,əsib bərkitmək (bend etmək) 3. aşılayır, damcılatmaq 1. calama, calaq etmə (edilmə); peyvənd etmə (edilmə); asilama, asilanma 2. calaq, peyvənd, asi 3. peyvənd 1. gətirmək 2. gətirib cixartmaq 3. səbəb olmaq, nəticələnmək 4. salmaq 5. həyata gətirmək, yerinə gətirmək 6. gostərmək, gətirmək oyrəşmək, alişmaq, vərdiş etmək, adət etmək isinişdirmək onu istifadə almaq adət, vərdiş 1.əlavə olaraq vermək,əlavə, ustəlik olaraq vermək 2. vermək qəbul əlamət, işarə raziliq edən, təşəkkur edən; minnətdar, təqdir xeyriyyəçilik 1. əmr, buyuruq, hokm, sərəncam 2. əmrnamə 3. prikaz, sifariş toxunmaq uygunlaşma 1. vurmaq, bərkitmək,bənd etmək, yapişdirmaq 53 куда?) приме/та ж.р. принима/ть /НСВ – приня/ть /СВ (что? кого?) приобрета/ть /НСВ – приобрести/ /СВ (что?) приспоса/бливать (-ся) /НСВ – приспосо/бить(-ся) /СВ (что? к чему?) причи/на ж.р. прободе/ние ср.р. проверя/ть /НСВ – прове/рить /СВ (что? кого?) прогно/з м.р. прогре/сс м.р. прогресси/вный продвига/ть /НСВ – продвинуть /СВ (что? кого?) продлева/ть /НСВ – продли/ть /СВ (что?) продолжи/тельность ж.р. 2. təhkim etmək 3. hesaba goturmək, hesaba almaq işarə 1. almaq 2. tehvil almaq 3. goturmək 4. qəbul etmək 5. icmək, atmaq (dərman) 6. oxşatmaq, hesab etmək, fərz etmək, zənn etmək, guman etmək, bilmək alış duzəldilmək, qayrilmaq uyğunlaşdırmaq səbəb kəsmək yoxlamaq, sinamaq proqnоz (bir hadisənin necə inkişaf edəcəyini və nə ilə nəticələnəcəyini əldə olan əsaslara gorə irəlicədən xəbər vermə) tərəqqi, irəliləmə 1. proqressiv; tədricən artan (guclənən, şiddətlənən, inkişaf edn) 2. mutərəqqi, qabaqcil; прогрессивные идеи muteriqqi ideyalar itələmək, təşviq uzatmaq 1. surəklik, davam 2. muddət, uzunluq 54 продо/льный прозра/чный происхожде/ние ср.р. проконсульти/ровать(-ся) /СВ (кого? с кем?) прола/мывать /НСВ – пролома/ть /СВ (что? кому?) про/лежень ж.р. проника/ть /НСВ – прони/кнуть /СВ (куда?) пропуска/ть /НСВ – пропусти/ть /СВ (что? кого?) просло/йка ж.р. протира/ть /НСВ – протере/ть /СВ (что? чем?) профила/ктика ж.р. профилакти/ческий проце/сс м.р. duz formasinda, uzunasına 1.şəffaf; прозрачное стекло şəffaf şuşə 2. aydin, aciq, apaciq 1.əsil, mənşə 2.əmələ gəlmə, torəmə; присхождение языка dilin əmələ gəlməsi məsləhət deşmək qazmaq yatak yarası icinəgirən, icinə yeriyən nüfuz 1. (muxtəlif mənalarda) buraxmaq 2. xidmət etmək 3. kecirtmək 4. yol vermək 5. qacirmaq, oturmək (fursəti, vaxti) 1. qat-qat qoyma (qoyulma); qatqat yigma (yigilma); lay-lay qoyma (qoyulma) 2. qat, ara, qat, nazik qat, lay 3. təbəqə silmək profilaktika профилактические средства profilaktik vasitələr, profilaktika vasitələri 1. proses (bir hadisənin gedişi, inkişafi) 2. mehkmə işinin gedişi; məhkəmə işi; muhakimə usulu 55 про/чность ж.р. про/чный проявле/ние ср.р. прямолине/йный пря/ность ж.р. психиатри/ческий психиатри/я ж.р. психо/лог м.р. психоло/гия ж.р. пуга/ть(-ся) /НСВ – испуга/ть(-ся) /СВ( кого? чего?) пузырё/к для лекарства м.р. пульпи/т м.р. пульса/ция ж.р. пульсировать /НСВ (в чём?) пункт м.р. пунктуа/льный пунктуа/ция ж.р. пучо/к м.р. пя/тка ж.р. mohkəmlik, bərklik, davamliliq mohkəm, bərk, davamli; sarsilmaz 1. gostərmə, gostərilmə 2. təzahür, izhar, ifade 3. aydinlaşdirma, aydinlaşdirilma, aydinlaşma 1. duzxətli, duz xətlə gedən 2. duz, aciq, saf, dogru ədviyyə psixoloji psixoloji psixoloq psixologiya qorxutmaq derman şüşəsi pulpit 1. vurma (nebz, qan damari) 2. doyunme (urək) 3. nəbzin vurması 1. vurmaq (nebz, qan damari) 2. doyunmək (urək) 3. pulsasiya etmek (elektrik cerayani haqqinda) 1. məntəqə; наблюдательный пункт musahidə məntəqəsi son dərəcə dəqiq, səliqəli, diqqətli, işi tam vaxtinda yerinə yetirən, dəqiq punktuasiya (durgu işarələrinin qoyulmasi usulu) dəstə daban; показать пятки dabanina tupurmək, daban almaq, goturulmək (qacmaq); от головы 56 до пяток basdan ayaga qədər, təpədən dirnaga qədər Р равнове/сие ср.р. равноду/шный равнозна/чный равноме/рный равносторо/нний равноуско/ренный ра/вный радиацио/нный радиа/ция ж.р. радикули/т м.р. радиоакти/вность ж.р. радиоакти/вный радиогра/фия ж.р. радиологи/ческий радиоло/гия ж.р. разбира/ться /НСВ – разобра/ться /СВ (в чём? в ком?) разветвля/ться /НСВ – разветви/ться /СВ (где?) разветвле/ние ср.р. развива/ть /НСВ – разви/ть /СВ (что? кого?) tarazliq, muvazinat laqeyd, etinasiz, maraqsiz bir olcudə, ekvivalent 1. bir bərabərdə, bir olcudə, bir qərarda 2. berabər, muntəzəm eyni tərəfli, bərabərtərəfli eyni surətli 1. tən, bir, bərabər, eyni; равные силы bərabər quvveler 2. tay; он не имеет равных себе onun tayi (bərabəri) yoxdur radiyasiya radiyasiya radikulit xəstəlik fiz. radioaktivlik (bəzi kimyəvi elemetlərin atom nuvələrinin oz ozunə şualanmasi) radioaktiv radioaktivliyi olan rentgenoqrafiya radioloji radiologiya arıtlamaq 1. qollara ayrilmaq,şaxələnmək 2.şobələrinin acmaq, yayilmaq 3. ikiləşmək dolanmaq 1. horgusunu acmaq,inkişaf etdirilmək, irəlilətmək 2. gucləndirmək, artirmaq 57 разви/тие ср.р. разгиба/ние ср.р. раздраже/ние ср.р. раздражи/мость ж.р. раздражи/тельный разлага/ть(-ся) /НСВ – разложи/ть(-ся) /СВ( на что?) различа/ть /НСВ – различи/ть /СВ (что? кого?) разнови/дность ж.р. разнообра/зие ср.р. разноро/дность ж.р. разноси/ть /НСВ – разнести/ /СВ (что?) разочарова/ние ср.р. разрази/ться /СВ (что?) разруше/ние ср.р. boyumək, yekəlmək, uzanmaq yigmaq, artırma 1. aciqlandirilmiş, hirsləndirilmiş, əsəbləşdirilmiş 2. aciqli,hirsli 3. qiciqlandirilmiş, təxərrusə gətirilmiş qiciqlandirilmaq 1. tez aciqlanan, tez, hirsli, əsəbi 2. fiziol.qiciqlanmaq genişləndirilmiş ayirmaq nov muxtəlifliyi, əsas novun dəyişmiş formasi, variant, nov curbəcurluk, muxtəliflik, başqabaşqaliq muxtəlif geyib genəltmək (ayaqqabini) yaymaq 1. umidi kəsilmə, umidi boşa cixma, məyusluq, meyus olma; umidsizlik; 2. əli soyuma, həvəsdən duşmə qopmaq, başlanmaq 1. dagitma, ucurtma, viran etmə, xarab etmə, yixma; dagilma, uculma, yixilma, viran olma, dagidilma, ucurdulma, xarab edilmə, viran edilmə 2. pozma, pozulma; bərbad hala salma (salinma) 3. yox etmə (edilmə), məhv etmə (edilmə) 58 раз/ум м.р. разу/мный разы/скивать /НСВ – разыска/ть /СВ (кого? что?) раскаля/ть /НСВ – раскали/ть /СВ (что? чем?) располага/ть(-ся) /НСВ – расположи/ть(-ся) /СВ (кого? что? где?) распростране/ние ср.р. распространя/ть /НСВ – распространи/ть /СВ (что?) расса/сываться /НСВ – рассоса/ться /СВ (что?) расслабля/ть(-ся) /НСВ – рассла/бить(-ся) /СВ (что? кого?) расслабле/ние ср. р. рассла/бленность ж.р. раствори/мость ж.р. расте/ние ср.р. растира/ние ср.р. 4. xaraba, xarabaliq, viranə, viranəlik 1. agil, dərrakə, idrak 2. məna, məzmun agilli, dərrakə, ağlabatan 1. axtarib tapmaq 2. istintaq aparmaq, istintaq vasitəsilə muəyyən etmək, tapmaq yelləmək, yelpik yellemek qoyulmaq, yerləşdirilmək, yerbəyer edilmək 1. yerləşmək 2. yerbəyer olmaq, yer tutmaq, oturmaq; 3. niyyətində olmaq, fikrində olmaq, hazirlanmaq 1. yayma, yayilma, intisar; 2. genişləndirmə, genişlənmə 3. paylanma 1. yaymaq, intisar etdirmək 2. genişləndirmək 3. aid etmək, şamil etmək həll etmək zəiflənmək, əldən duşmək, haldan duşmək, uzulmək, yorulmaq 1. taqətdən salma, zəiflətmə, uzmə 2. taqətdən duşmə, zəifləmə, uzulmə zəiflik mehlul bitki 1. ovxalama, narinlaşdirma, toz halina salma 59 расхо/дование ср.р. расхо/довать /НСВ – израсхо/довать /СВ (что? на что?) расчленя/ть /НСВ – расчлени/ть /СВ (что?) расшире/ние ср.р. расщепле/ние ср.р. рахи/т м.р. рациона/льность ж.р. рвота ж.р. реабилита/ция ж.р. реаги/ровать /НСВ – отреаги/ровать /СВ (на что?) реа/кция ж.р. реализа/ция ж.р. 2. surtmə, surtmə dərmani 3. ovma, ovuşdurma, masaj xərcləmə (xərclənmə), xərc etmə хərcləmək, sərf etmək ayırmaq 1. genişlənm, genisləndirmə, genişləndirilmə; yayma, yayilma 2. genəlmə, genəltmə, genəldilmə 3. gen tərəf 1. yarma, yarilma 2. parcalama, parcalanma 3. kim.hissələrə ayirma, hissələrə ayrilma (kimyəvi reaksiya vasitəsilə) 4. təfriqəçilik raxit rasionallıq qusma bərpa 1. reaksiya etmək, cavab vermək (təsirə), təsirlənmək 2. baxmaq, yanasmaq, oz munasibətini gostərmək, əlaqə gostərmək 1. reaksiya 2. (siyasi) irtica (inqilab hərəkatini və umiməyyətlə hər cur tərəqqini bogmaq siyasəti) realizasiya; reallaşdirma, reallaşdirilma 1. həyata kecirmə, həyata kecirilmə 2. satma, satilma, satib pula cevirmə, satilib pula cevrilmə 60 реализова/ть(-ся) /НСВ – СВ (что?) реа/льность ж.р. реанимацио/нный реанима/ция ж.р. ребё/нок (мн. ч. – де/ти) м.р. рё/берный ребро/ ср.р. ревмати/зм м.р. ревмато/лог м.р. ревни/вость ж.р. ре/вность ж.р. регенера/ция ж.р. регистри/ровать /НСВ – зарегистри/ровать /СВ (что? кого?) регули/ровать /НСВ – отрегули/ровать /СВ (что?) регуля/ция ж.р. режи/м м.р. резе/кция ж.р. резе/рв м.р. результа/т м.р. ре/зус-фа/ктор м.р. рентге/н м.р. 3. yayma, yayilma heyata kecirtdirmək 1. realliq, gərcəklik, həqiqilik 2. obyektiv varliq, obyektiv fakt, həqiqət canlanma canlanma balaca usaq qabirga qabirga, kənar revmatizm; yel revmatoloq qisqancliq 1. qisqancliq 2. həsəd, paxilliq 3. calişqanliq, qeyrət, səy, cəhd bərpası qeyd etmək, qeydə almaq, yazmaq tənzimlənmək, nizama salinan nizamlamaq tənzimləmək rejim 1. dovlət qurulusu, idarə usulu 2. qayda, usul; 3. şərait, iş şəraiti, yaşayiş şəraiti rezeksiya, bölmə ehtiyat nəticə, yekun; в результате neticede, axirda, neticəsində, nəticəsi olaraq rh faktoru rentgen 1. rentgen sualari 61 рентгено/лог м.р. ресни/цы мн.ч. ресу/рс м.р. рети/кулум м.р. рефера/т м.р. рефле/кс м.р. рециди/в м.р. реципие/нт м.р. реша/ть /НСВ – реши/ть /СВ (что?) реше/ние ср.р. рибосо/ма ж.р. рини/т м.р. ри/тм м.р. 2. rentgen sualari kecirmə; işiga salma 3. rentgen aparati rentgenoloq (rentgenolоgiya və roentgen sualari ilə mualicə mutəxəssisi) kiprik vəsait reticulum referat 1. məruzə 2. kitabin, məqalənin və s. qisa şərhi reflex 1. fiziol.canli orqanizmin xarici təsirə qarsi əsəb reaksiyasi 2. xarici təsir nəticəsində əmələ gələn avtomatik, qeyri-suuri hərəkət 3. inikas, nəticə, reaksiyasi 4. parlaq reng calarliqlarinin başqa, yanasi şeyin kolgəli tərəfindəki əksi residiv, xəstəliyin təkrarlanma qan аlan 1. həll etmək, cavabini tapmaq (məsələni) 2. qerara gəlmək, qət etmək 3. qərar cixarmaq; hokm cixarmaq 1. həll etmə (edilmə), cavab tapma (tapilma); həll 2. cavab, məsələnin cavabi 3. qərar, nəticə 4. hokm ribosoma çalışan burun ritm, vezn, ahəng 62 род м.р. ро/дина ж.р. роди/тели мн.ч. родня/ ж.р. рожде/ние ср.р. ро/женица ж.р. ро/ст ср.р. ро/т м.р. рту/ть ж.р. руба/шка ж.р. 1. qəbilə (ibtidai cəmiyyətdə) 2. nəsil; старинный род qedim nesil 3. soy (elmi təsnifatda) 4. nov, cur, qism, qəbilə, ceşid 5. usul, qayda, tərz 6. səpgi, uslub 7. qram. cins veten, yurd 1. ata-ana, valideynlər 2. ata-baba, dede-baba dogma, yaxınları 1. dogma, gogulma, dogulus 2. anadan olma bayrami əmək qadın 1. boyume, boy atma; время роста растений bitkilərin boy artma dovru 2. boy, boy-buxun, qamət 3. artma, boyumə, guclənmə, mohkəmlənmə 4. inkişaf (etmə), təkmilləşmə; inkişaf, yuksəliş 5. cixma (dişi) 6. muamilə, faiz,artim agiz; полоскать рот agzini yaxalamaq civə 1. koynək; нательная рубашка alt koynək 2. rəng (dəridə) 3. astar, tərs uz (qumar kagizlarinda) 4. sargi, uzluk (cildin uzərinə qatlanan kagizi) 5. qabiq 63 рубцева/ние ср.р. руга/тельство ср.р. рука/ ж.р. рукопожа/тие ср.р. румя/нец м.р. рус/ский ру/хнуть /СВ (куда?) рыда/ние ср.р. skarlasma soyuş, lənət 1.əl 2. qol 3. xətt 4. qol, imza 5. adam, koməkci, tərəfdar, havadar 6. tərəf, yan 7. nov el sixma, əl vurma qirmiziliq, qizarti, rus 1. uculmaq, yixilmaq 2. devrilmək, məhv olmaq, yox olmaq, dagilmaq, puca cixmaq, altust olmaq hönkürtü С салфе/тка ж.р. самоана/лиз м.р. самобы/ность ж.р. самовоспита/ние ср.р. самоде/ятельность ж.р. самозащи/та ж.р. самолече/ние ср.р. самолю/бие ср.р. самочу/вствие ср.р. санато/рий м.р. 1. salfet, xorək dəsmali 2. kicik sufrə oz-ozunə (oz hərəkət və təəssurafatini) təhlil etmə orijinalliq, oxşari olmamazliq, bənzəri olmama, xusisiyyət ozu-ozunu tərbiyə edən 1. şəxsi fəaliyyət, ozfəaliyyət, fəaliyyət, təşəbbus 2. ozfəaliyyət dərnəyinin tamaşasi, konserti ozunu qoruma ozunu mualicə heysiyyat, mənlik, şəxsiyyət, şərəf, izzəti-nəfs ozunu hiss etmə, ozunu idarə etmə sanatoriya 64 санита/рка ж.р. санпропускни/к м.р. санэпидемста/нция ж.р. сапрофи/ты мн.ч. сарко/ма ж.р. са/уна ж.р. сбаланси/рованность ж.р. свёртываемость ж.р. свёртываемость крови свёртывать(-ся) /НСВ – сверну/ть(-ся) /СВ (что? во что?) сверя/ть /НСВ – све/рить /СВ (что? с чем?) свет м.р. светолече/ние ср.р. свеча / ж.р. свиде/тельство ср.р. свиде/тельствовать /НСВ – засвиде/тельствовать /СВ (что? о чём?) xəsdənin altin təmizliyən ozun burax sanepidemstantsiуа saprophytes ozunu şokda hiss eləmək sauna balans vurulmuş laxtalanma qabiliyyəti, qan laxtalanma 1. burulmaq, bukulmək 2. qivrilmaq, qivrilib yatmaq, yumurlanib yatmaq 3. curumək (sud) 4. qelizləşmək, pixtalaşmaq, laxtalanmaq (qan) 5. sixilmaq, sixlaşmaq 6. məhdudlaşmaq, yigişmaq, isini dayandirmaq, azalmaq 7. burulmaqdan xarab olmaq, korlanmaq 8. yixilmaq, cevrilmək tutuşdurmaq, tutuşdurub yoxlamaq 1. işiq, nur 2. işiq mənbəyi (ciraq, şam) 3. səhər, sabah, subh, dan yeri 4. aydinliq, ag gun işiqda mualicə şam 1.şəhadət 2.şəhadətnamə, vəsiqə 3. subut, dəlil 1.şəhadət vermək, şahidlik etmək; ifadə vermək 2. subut etmək, gostərmək; təsdiq etmək 65 своди/ть /НСВ – свести/ /СВ (что? кого? куда?) своеобра/зие ср.р. свой сво/йство ср.р. свя/зка ж.р. свя/зывать /НСВ – связа/ть /СВ (что? кого? с чем?) связь ж.р. сгиба/ние ср.р. сгиба/ть /НСВ – согну/ть /СВ (что?) сгу/сток м.р. сда/вливать /НСВ – сдави/ть /СВ (что? чем? кого?) седа/лище ср.р. седа/лищный седина/ ж.р. седо/й сезо/н м.р. 3. yoxlamaq, muayinə etmək tutuşdurmaq xusisi, xusisiyət təşkil edən 1. oz 2. ozunun,ozununku 3. xusisi, ozunəməxsus 4. ozununkulər, ozumuzunkulər, oz yaxin adamlari (miz) xususiyyət; xassə, sifət 1.baglama, baglanma 2.bagli dəstə 3.bag, bənd 1.baglamaq, sarimaq 2. əlaqələndirmək,əlaqədar etmək 3. quraşdirmaq, bir-birinə baglamaq (calamaq) 4. əl-qolunu baglamaq, toxumaq 1.əlaqə, rabitə 2. munasibət qolunu bukmək başini əymək laxta,pixta basmaq oturan oturacaq oturmaq 1.ag, cal 2.saci agarmiş, tuku agarmiş, saci callaşmiş 3.boz, bozumtul ag (duman, dalga) 1. movsum, fəsil 66 секре/т м.р. се/кта ж.р. селезёнка ж.р. селе/н м.р. сели/тра ж.р. семенни/к м.р. се/псис м.р. се/ра ж.р. серде/чно-сосу/дистый се/рдце ср.р. сердцебие/ние ср.р. сетча/тка ж.р. сжима/ть /НСВ – сжать /СВ (что?) сиде/ть /НСВ (где?) симбио/з м.р. си/мвол м.р. симме/трия ж.р. симпто/м м.р. синдро/м м.р. 2. vaxt 1. sirr, məxfi iş, gizli iş, xəlvəti iş; выдать секрет sirri vermək (acmaq) 2. (hərbi) sirr 3. secret (mexanizmdə gizli qurgu) 1. (dini) təriqət, məzhəb 2. sekta (kutlədən ayrilmiş bir necə adam) anat. dalaq kocmus silitra bir birini dəyişən dərman 1. kukurd 2. qulaq cirki səmimiyyətlə, hərarətlə, urəkdən, qəlbdən, sədaqətlə, mehribanliqla 1. urək, qəlb 2. konul 3. mərkəz urək doyunmə(si), urək cirpintisi sikilatka 1. sixmaq, qismaq 2. yummaq 3. qisaltmaq, ixtisar etmək, bicmək 1. oturmaq,əyləşmək 2. olmaq, qalmaq, vaxt kecirmək 3. durmaq, gəlmək birgə rəmz, işarə, əlamət; голубь символ мира goyərcin sulh rəmzidir simmetriya (uygunluq, oxşayiş, mutənasiblik, ahəng) əlamət, simptom sindrom (hər hansi bir xəstəlik ucun 67 си/плый сиро/п м.р. сирота/ ж.р. систе/ма ж.р. систематизи/ровать /НСВ (что?) ска/льпель м.р. скарлати/на ж.р. ска/пливаться /НСВ – скопи/ться /СВ (в чём?) сквозня/к м.р. скеле/т м.р. скла/дывать /НСВ – сложи/ть /СВ (что?) səciyyəvi olan əlamətlər) səsi batmaq (голос) sirop, meyvə səbəti, sirə yetim; круглый сирота ata-anasi system 1. qayda, usul, nizam 2. hər hansi bir nəzərriyyənin əsasini təşkil edən prinsiplər, məslək 3. ictimai quruluş formasi 4. təşkilat formasi 5.texniki quruluş, konstruksiya 6. geol.bir geoloji dovrş aid olan yer qabigi qatlari 7. təsnifat 8. bir vahid təşkil edən muəssisələr, idarələr, təşkilatlar) sistemləşdirmək cərrah bicagi, nəstər skarlatin (uwaqlari tutan xəstəlik) 1. yigişmaq, toplaşmaq, dolaşmaq, yigilmaq 2. axtalanmaq, axta edilmək hava, yel 1. anat.skelet 2. cox ariq, quru, bir dəri bir sumuk 3.əsas, ozul, govdə, qəfəsə 4. taşlaq 1. yigmaq, qoymaq, qalamaq 2. riyaz.toplamaq, cəmləmək, ustə gəlmək, ustunə gəlmək 3. tikmək, hormək (divar, ocaq) 4. duzəltmək, quraşdirmaq 5. qosmaq (şer, mahni) 6. boşaltmaq (yuk) 68 скольже/ние ср.р. ско/рость ж.р. ско/рая помощь скро/мный скру/чивать /НСВ – скрути/ть /СВ (что?) ску/ла ж.р. слаби/тельный сла/бость ж.р. сла/женный слеза/ ж.р. слези/ться /НСВ – прослези/ться /СВ (что? от 7. ohdəsindən goturmək, uzərindən atmaq 1. suruşmə 2. suzmə, axib getmə, suzub getmə surət, tezlik, itilik (surətdə); в скорости tezlikle, yaxin zamanda təcili yardim 1. təvazokar; 2. utancaq, ədəbli, sakit, dinc, sadə; 3. xirda, cuzi, az, kicik 1. əsmək, əyirmək, əsib hazirlamaq 2. sarimaq, bərk baglamaq 3. tabe etmək, mum eləmək, burmaq 4. uzmək, taqətdən salmaq, əldən salmaq 1. anat.almaciq sumuyu 2. alt cixinti (gemidə, hidroplanda və s) zəif inkişaf etmək 1. zəiflik 2. gucsuzluk, cansizliq, taqətsizlik 3. meyl,təmayul, adət, azar 1. qayrilmiş hazirlanmiş, duzeldilmiş 2. uygun, sahmanli, muntəzəm, tərtibli; muntəzəm gedən, yoluna salinmiş, uzlaşdirilmiş, sahmanlandirilmiş 1. goz yaşi 2. bir damla goz yaşi 3. aglama 4. rəhm, insaf, şəfqət 5. damla, qətrə gozləri yaşarmaq; gozləri dolmaq, aglamsinmaq, doluxsunmaq 69 чего?) слезоточи/вость ж.р. слепо/й сле/пок м.р. слепота/ ж.р. сли/зистый слизь ж.р. слома/ть /СВ (что?) слоно/вость ж.р. слух м.р. слу/чай м.р. слюна/ ж.р. слюноотделе/ние ср.р. сма/зывать /НСВ – сма/зать /СВ (что? кого? чем?) сма/зывание ср.р. сма/чивать /НСВ – смочи/ть /СВ (что?) сменя/ть(-ся) /НСВ – смени/ть(-ся) /СВ (кого? что?) сме/шивание ср.р. sulu goz kor, gozləri kor yapişqan 1. korluq 2. avamliq, cahillik, nadanliq tupurcək tupurcək qirmaq xadim 1. eşitmə, eşitmə qabiliyyəti, qulaq 2. musiqini duzgun qavrama qabiliyyəti 3. xəbər, sayiə, səs 1. hadisə, macera, sərguzəşt, qəza; əhvəlat 2. təsaduf 3. fursət, vaxt, imkan 4. dəfə, səfər 5. hal agiz suyu, tupurcək, səlik tupurcəyi ayiran 1. surtmək, cəkmək 2. yaglamaq 3. ruşvət vermək 4. yaymaq, pozmaq 5. ustunu malalamaq (məsələnin) 6. bərk ilişdirmək (cəkmək, vurmaq) mazlamaq nəmləndirmək dəyişdirmək, mubadilə etmək qarişdirmaq 70 сме/шивать /НСВ – смеша/ть /СВ (что? с чем?) смотре/ть /НСВ – посмотре/ть /СВ (что? кого? за кем? за чем?) смотрово/й (кабинет) м.р. смуще/ние ср.р. смыв м.р. смягча/ть /НСВ – смягчи/ть /СВ (что?) сна/добье ср.р. соверше/нствовать /НСВ – усоверше/нствовать /СВ (что?) со/весть ж.р. сове/т м.р. сове/товать /НСВ – посове/товать /СВ (что? кому?) совреме/нник м.р. 1. qarişdirmaq, qatmaq 2. qarişiq salmaq, dolaşiq salmaq 3.əyri salmaq; caş-baş salmaq, səhv salmaq 4.pərt etmək; caşdirmaq, karixdirmaq 5. tay-dəyişik duşmək 6. qarişiq, qatişma 1. baxmaq, gozdən kecirmək 2. axtarmaq 3. tamaşa etmək, seyr etmək 4. muayinə etmək, yoxlamaq 5. nəzarət etmək, nəzər yetirmək, goz olmaq, izləmək 6. dayanib durmaq, məəttəl qalmaq 7. gorunmək baxmaq utanma, sixilma, caşma, karixma; heyecan, pərtlik, xəcalət yumax 1. (muxtəlif mənalarda) yumşaltmaq 2. yungulləşdirmək dərman təkmillşdirmək, yaxşilaşdirmaq 1. vicdan, insaf, ədalət, muruvvət 2. abir, həya 1. məsləhət, məsfərət 2. sura (iclas, musavirə) 3. dostluq, raziliq, mehribanliq məsləhət gormək, tovsiyə etmək həməsər, muasir, bir dovrun adami, 71 совреме/нный соде/йствовать /НСВ – посоде/йствовать /СВ (чему? кому?) содержа/ние ср.р. содержа/ть /НСВ (что?) содру/жество ср.р соедине/ние ср.р соединя/ть /НСВ – соедини/ть /СВ (что? с чем?) создава/ть /НСВ – созда/ть /СВ (что?) созна/ние ср.р. созыва/ть /НСВ – созва/ть /СВ (что? кого?) сокраща/ть /НСВ – сократи/ть /СВ (что? кого?) сокраще/ние ср.р. bir əsrin adami 1. həməsr, muasir 2. zəmanəyə uygun, indiki, hazirki 3. təzə, yəni addim atmaq 1. saxlama, saxlanma 2. təminat, pul, vəsait 3. maaş, məvacib 4. məzmun; mahiyyət, məna 5. mundəricat 6. miqdar, tərkib 1. (muxtəlif mənalarda) saxlamaq 2. bəsləmək 3. olmaq, daxilində olmaq, tərkibində olmaq dostluq 1. birləşdirmə,birləşdirilmə 2. (muxtəlif mənalarda)birləşmə 3. bitişən yer, bitişik, qovuşuq, duyun birləşdirmək 1. yaratmaq, vucuda gətirmək, torətmək 2. qurmaq, təşkil etmək, hazirlamaq yaddaş cagirmaq qisaltmaq 1.ixtisar etmək, ixtisar edilmə, ixtisar olunma; ixtisara salinma, ixtisara dusmə 2. ixtisar 72 стоматоло/гия ж.р. сомне/ние ср.р. сон м.р. сообще/ние ср.р. 3.əksiltmə, əksildilmə, əksilmə; azaltma, azaldilma, azalma, godəltmə, godəldilmə; qisaltma, qisaldilma, qisalma stomatologiya (tibbin insan bədənin olcusunu və tənasubunu oyrənən sahəsi) 1. şubhə, şəkk 2. cətinlik (bir məsələnin həllində) 1. yuxu 2. roya 3. xəyal, xulya 1. bildirmə, bildirilmə; xəbər vermə, xəbər verilmə, məlumat vermə, məlumat verilmə 2. xəbər, məlumat 3. rabitə, əlaqə, nəqliyyat (vasitəsi) yaxinlaşmaq соприкаса/ться /НСВ – соприкосну/ться /СВ (с чем?) сопровожда/ться /НСВ (чем?) 1. oturulmək, yola salinmaq, muşayiət edilmək 2. eyni zamanda icra edilmək, eyni zamanda olmaq (baş vermək), bərabər olmaq, birləşmək сопровожде/ние ср.р. 1. oturmə, yola salma (salinma), yaninca getmə, musayiət etmə (edilmə) соса/ние ср.р. əmmək соса/ть /НСВ (что?) 1. sormaq, əmmək 2. yandirmaq (dərd,qəm) 3. goynəmək, sizildamaq сосо/к м.р. 1.məmə, əmcək, doş giləsi 2. anat.məməcik bir yerə toplamaq сосредото/ченный состоя/ние ср.р. 1. olma 2.vəziyyət 73 сострада/ть /НСВ (кому?) сосу/д м.р. сотрудни/чать /НСВ (с кем?) сохране/ние ср.р. сохраня/ть /НСВ – сохрани/ть /СВ (что? кого?) сочета/ние ср.р. спазм м.р. спа/йка ж.р. спать /НСВ (где?) спектр м.р. 3.hal, əhval 4.ictimai vəziyyət, ad 5. var dovlət, mal əziyyət cəkmək 1. qab 2. biol.anat.damar 3. bot.boru (cuq); сосуды пористые məsaməli borular 1. əməkdaşliq etmək, bir yerdə.işləmək işləmək, iştirak etmək saxlama, saxlanma; muhafizə etmə, muhafizə edilmə, qoruma, qorunma saxlamaq, muhafizə etmək, qorumaq tərkib tib.spazma (qic olma, sixilma, tutulma) 1.ləhimləmə, ləhimlənmə; ləhimləyib birləşdirmə, ləhimlənib birləşdirilmə; yapişma 2. lehim yeri; bitişik yeri 3. birləşdirmə, birləşdirilmə, birləşmə 4. birlik, ittifaq, vəhdət, dostluq, raziliq, həmrəylik, muttəhidlik, yekdillik 1. yatmaq 2. yatmaq, susmaq, susub qalmaq, qeflet basmaq spektr 1. şuşə prizmadan və ya difraksiya şəbəkəsindən kecən işiq şualarinin ayrilmasi nəticəsində əmələ gələn rəngli zolaqlar 74 специализи/рованный спирохе/та ж.р. спирт м.р. споко/йный спор м.р. спо/ра ж.р. спо/рить /НСВ – поспо/рить /СВ (с кем? о чём?) спорти/вный спо/соб м.р. спосо/бствовать /НСВ (кому? чему? в чём?) спотыка/ться /НСВ – споткну/ться /СВ (обо что? где? на чём? от чего?) справедли/вый спра/шивать /НСВ – спроси/ть /СВ (что? кого? о чём?) сража/ться /НСВ – срази/ться /СВ (с чем? с кем?) сра/щивание ср.р. среда/ ж.р. сре/дство ср.р. срез м.р. 2. hər hansi bir işiq mənbəyinin buraxdigi elektromaqnit dalgalari) əhilləşdirmək qurd parazit adi spirt 1. sakit, dinc, aram, asudə 2. rahat 3. arxayin, xatircəm davalaşmaq boil.spor (bəzi ibtidai bitki cinsiyyətsiz coxalma orqani) dilləşmək idman 1. usul, qayda, tərz 2. yol, vasitə komək etmək, imkan yaratmaq, yol vermək, səbəb olmaq dili dolaşmaq, dili topuq calmaq, duruxa-duruxa danişmaq 1. insafli, ədalətli, adil 2.haqli, duz, durust, qanuni, dogru 1.soruşmaq, xəbər almaq 2.istəmək 3.cavab istəmək 1. vuruşmaq, carpişmaq, doyuşmək 2. mubarizə aparmaq, qəti muqavimət gostərmək 3. zar.oynamaq (sahmat) uzanmaq 1. muhid 2. ara, icəri tərkibi kəsik 75 ссо/ра ж.р. ссо/риться /НСВ – поссо/риться /СВ (с кем?) стабилиза/ция ж.р. ста/дия ж.р. стаж м. р. ста/нция ж.р. старе/ние ср.р. ста/рость ж.р. ста/рый стациона/рный сте/нка ж.р. стенокарди/я ж.р. стерилиза/ция ж.р. стери/льный сти/мул м.р. стихи/йный стопа/ ж.р. dalaşiq dalaşmaq stabilləşdirmək mərhələ, pillə, dərcə, dovr staj stansiya qocalmaq qocaliq qoca stasionar divar, divacik urək doyuntusu 1. sterilizasiya; sterillesdir(il)me; mikrobsuzlasdirilma laxtalamaq, dolsuzləşdir(il)mə 1.steril, mikrobsuz, mikroblardan təmizlənmiş 2.dolsuz, sonsuz, dol verməyən stimul 1.təbii, qarşialinmaz 2. kor – təbii, qeyri - mutəşəkkil, qeyri suri, oz ozonə hasil olan 1. ayaginin alti 2. pəncə dayanmaq əziyyət cəkmək стоя/ть /НСВ (где?) страда/ть /НСВ – пострада/ть /СВ (от кого? от чего?) страх м.р. qorxu стреми/ться /НСВ (к чему?) yonlənmək строе/ние ср.р. 1. tikmə, tikilmə 2. tikinti, tikili, bina 3. quruluş структу/ра ж.р. struktur, quruluş стря/хивать /НСВ – 1. cirpmaq, sirkələmək, silkinmək 76 стряхну/ть /СВ (что?) стуча/ть /НСВ (во что?) стыд м.р. субъе/ктный су/дорога ж.р. суспе/нзия ж.р. сустав м.р. коленный сустав су/тки мн.ч. сухожи/лие ср.р. существо/ ср.р. существова/ть /НСВ (где?) схо/дство ср.р. сырьё ср.р. 2. uzərindən atmaq, yaxasini qurtarmaq, ozundən uzaqlaşdirmaq doymək utanc subyektiv, şəxsi, fərdi qic, cəng; qic olma, cəng olma, tutulma, urpəşmə suspenziya oynaq sutka vətər məxluq 1. olmaq, var olmaq, movcud olmaq; 2. yaşamaq, omr surmək.həyat surmək, kecinmək, guzaran kecirmək oxşar 1. xammal, xam maddə 2. ciy şey, ciy halda olan şey 3. ciy halda Т табле/тка ж.р. таз м.р. тазобе/дренный та/зовый такти/чность ж.р. та/льк м.р. тампо/н м.р. тахикарди/я ж.р. həb (yasti həb) daş ləyən, test canaq sumuyu canaq taktika talk (texnikada və təbabətdə işlədilən yagli təhər yumşaq ag toz) 1. tampon, tixac, piltə (yaraya qoymaq ucun) 2. yastiqca (sriftə rəng vurmaq ucun) urək ritmi 77 телосложе/ние ср.р. темпера/мент м.р. температу/ра температу/рить /НСВ (от чего?) температу/рный те/мя ср.р. теорети/ческий тео/рия ж.р. тепло/ теплота/ ж.р. тёплый терапе/вт м.р. терапевти/ческий терапи/я ж.р. термо/метр м.р. термочувстви/тельный термоя/дерный терпе/ние ср.р. терпе/ть /НСВ (что?) теря/ть /НСВ – потеря/ть /СВ (что? кого?) теря/ться /НСВ – потеря/ться /СВ (в чём?) теснота/ ж.р. тип м.р. agir bədən vəziyyəti 1. temperament, mizac, təbii et 2. coşqunluq, ehtiras, həvəs tempratur (1. istilik, soyuqluq dərəcəsi; 2. qizdirma, bədəndə istilik) qizdirilma qizdrima movzu nəzəri nəzəriyə isti, istilik, hərarət istilik isti terapevt terapevtist terapiya qizdrima olcən ozundə istilik hiss etmək istilik, nuvə hovsələ, səbr, dozm 1.səbr etmək, dozmək, qatlaşmaq 2. ugramaq, məruz qalmaq, kecirmək, cəkmək itirmək, itirilmək ozunu itirmək darliq 1. forma, numunə, model 2. biol.heyvanlarin təsnifatinda əsas bolgu 3. ədəb incəsən, adamlarin muəyyən qrupunun xususiyyətlərinin təmsil edən 78 типи/чный тиф м.р. тожде/ственность ж.р. то/ждество ср.р. токсико/лог м.р. токсиколо/гия ж.р. токси/н м.р. токси/ческий токси/чность ж.р. толка/ть /НСВ – толкну/ть /СВ (кого? что?) тонзилли/т м.р. тонизи/ровать /НСВ – СВ (что?) то/нус м.р. топографи/ческий тормози/ть /НСВ – затормози/ть /СВ (что? кого?) тота/льный тошни/ть /НСВ – стошни/ть /СВ (кого?) тошнота/ ж.р. тра/вма ж.р. травмати/ческий травми/ровать /НСВ (что? кого?) тра/тить /НСВ – umumiləşdirici surət 4. hər hansi bir səciyyəvi xususiyyətləri ilə başqalarindan fərqlənən adam tipik, səciyyəvi yatalaq təm tərafli bal ayi toksikoloq toksikoloqiya toksin zərərləyici zərərli 1. itələmək, drutməkləmək 2. atmaq, tullamaq 3. irəlilətmək, təkan vermək, hərəkət vermək, komək etmək tonzilit (badamciqlarin iltihabi) tonzillətmə tonus (orqanizmin və ya xud onun ayri- ayri hissələrinin həyat fəaliyyəti dərəcəsi) topoqrafik əyləcləmək totalitar urəyin bulanmasi urək bulanmasi zədə travma (travmatizm) zədələmək xərcləmək 79 потра/тить /СВ (что?) трахея ж.р. трахеотомия ж. р., мед. тромб м.р. тромбо/з м.р. тромбофлеби/т м.р. тру/бчатый трудноизлечи/мый трудолюби/вый трудоспосо/бность ж.р. тру/женик м.р. тру/сость ж.р. туберкулёз м.р. ту/ловище с.р. тща/тельность ж.р. тяготе/ть /НСВ (к чему?) тяжелобольно/й nəfəs borusu, yolu nəfəsl borusu kəsmək tromb tromboz (damarlarda qan laxtasi əmələ gəlməsi) tromboflebit 1. borşəkilli, boruya oxşar, luləşəkilli 2. borucuqlardan ibarət cətin sagaldila bilən, mualicəsi cətin olan işlək, calişqan, zəhməti sevən cətinliyi bacaran qorxaq qorxaxliq, urəksizlik, cəsarətsizlik tubərkulyoz bədən, govdə 1. diqqət, səliqə, mukəmməllik 2. calişqanliq yaxinlaşdirici agiryuklu У убежда/ть /НСВ – убеди/ть /СВ (кого? в чём?) убежде/ние ср.р. уважи/тельный увеличе/ние ср.р. уве/ренность ж.р. углево/дный углеводоро/дный углево/ды мн.ч. углекислота/ ж.р. углеки/слый углеро/д м.р. 1. inandirmaq, subut etmək 2. razi salmaq, yeqin etmək sozunun ustundə durmaq hörmətli boyutmək ozonə guvən karbonlu karbohidrat karbon karon-kislota karbohidratli karbon 80 у/гол м.р. угоща/ть /НСВ – угости/ть /СВ (кого? чем?) угоще/ние ср.р. угрожа/ть /НСВ (чем? кому? чему?) угро/за ж.р. удаля/ть /НСВ – удали/ть /СВ (что? кого?) удивле/ние ср.р. удивля/ться /НСВ – удиви/ться /СВ (чему? кому?) у/жас м.р. у/зел м.р. указа/тельный ука/чивать /НСВ – укача/ть /СВ (кого?) уко/л м.р. ультразву/к м.р. ультрафиоле/товый уме/лый уме/ние ср.р. уменьше/ние ср.р. 1. kunc, guşə 2. tin 3. riyaz.bucağı 4. daldalanacaq, siginacaq yer, məkan 1. təklif 2. müalicə teklif etmek qorxutmaq qorxutma 1. uzaqlaşdirmaq, rədd etmək 2. qovmaq, kənar etmək, cixarmaq (vezifədən, işdən) 3. cəkdirmək, cəkmək, cixartmaq 4. təmizləmək təəcub təəcublənmək, heyrətlənmək qorxunc 1. duyun 2. muxtəlif mənalarda qovsaq 3. mərkəzi. ən muhum noqtə 4. bənd.bugum (bitkilərdə) 5. baglama, bogca, duyuncə 6. kəsişmə noqtəsi gostərici, işarə aradan cixmaq iynə vurmaq ultrazvuk ultrabənovşəyi bacaran bacariq 1. azaltma, azaldilma, əksiltmə, əskidilmə; azalma, əksilmə 81 у/мник м.р. умноже/ние ср.р. умно/жать /НСВ – умно/жить /СВ (что?) умыва/ть (-ся) /НСВ – умы/ть (-ся) /СВ (кого? что? чем?) уничтожа/ть /НСВ – уничто/жить /СВ (что? кого?) упа/док м.р. упражне/ние ср.р. упру/гий упря/мство ср.р. уравне/ние ср.р. ура/н м.р. уреми/я ж.р. уре/тра ж.р. ури/на ж.р. уро/д м.р. у/ровень м.р. уро/дство ср.р. 2. əksilən miqdar 1. agilli, agilli uşaq, agilli adam 2. əlamətlik edən adam 1. riyaz.vurma, vurulma 2. coxaltma, coxaldilma, coxalma; artma, artirma, artirilma vurmaq yumaq 1. məhv etmək, yox etmək 2. ləgv etmək, aradan qaldirmaq 3. yemək, icmək 4. həcə cixmaq 1. duşgunluk, tənəzzul 2. zəiflik, zəifləmə calişma 1. elastiki 2. quvvətli, mohkəm terslik, inad, inadciliq, inadkarliq 1. bərabərləşdirmə, bərabərləşdirilmə, bərabərləşmə; tənləşmə, tənləşdirilmə 2. riyaz.tənlik kim.uran (radioaktiv xəstələrə malik olan ag metal, kimyəvi element atom enerjisi almaq ucun xammal, material) uremiya uretra urina cirkin 1. muxtəlif mənalarda səviyyə 2. dərəcə, yuksəklik dərəcəsi 1. eybəcərlik, kifirlik, cirkinlik, 82 уро/лог м.р. уси/дчивость ж.р. ускоря/ть /НСВ – уско/рить /СВ (что?) усло/вие ср.р. усоверше/нствование ср.р. усоверше/нствовать /НСВ (что?) уста/лость ж.р. устана/вливать(ся) /НСВ – установи/ть(ся) /СВ (что?) утилизи/ровать /НСВ (что?) утоля/ть /НСВ – утоли/ть /СВ (что?) утомля/ть /НСВ – утоми/ть /СВ (кого?) утра/та ж.р. утра/чивать /НСВ – утра/тить /СВ (что? кого?) у/хо ср.р. уча/ствовать /НСВ (в чём?) учаща/ться /НСВ – участи/ться /СВ (что?) учи/тывать /НСВ – уче/сть /СВ (что? кого?) учрежда/ть /НСВ – учреди/ть /СВ (что?) учрежде/ние ср.р. bicimsizlik 2. pozgunluq, pislik uroloq (uroloqiya mutəxəssisi) bigciq bərkitmək, tezləşdirmək 1. şərt 2. şərait 3. şərtnamə, muqavilə bitirmə 1. mukəmməlləşdirmək, təkminləşdirmək, yaxşilaşdirmaq yorgunluq quraşdirmaq istifadə etmək, işlətmək, ifadə goturmək 1. sondurmək, yatirtmaq, oldurmək 2. kəsmək, sakitləşdirmək, azaltmaq, dayandirmaq yormaq, əldən duşmək, uzulmək xərcləmək xərclənmək qulaq iştirak etmək hissələrə bolmək nəzərə almaq təsis etmək, əsasini qoymaq, binasini qoymaq, təməlini qoymaq, təşkil etmək, duzəltmək, yaratmaq 1. təsis etmə(edilmə); təşkil etmə (edilmə); duzəltmə, duzəldilmə; 83 уши/б м.р. ущемле/ние ср.р. уще/рб м.р. уще/рбность ж.р. уще/рбный уют м.р. ую/тный уязви/мый təsis, təşkil 2. idarə, muəssisəsi 3. təsisat 1. (vurub, toxunub) ezmə, zədələmə (toxunub, dəyib) zədələmə, zədələnmə 2.əzik, zədə; əzilmiş yer, zədələnmiş yer, zədə yeri yaranin ustu zərər, ziyan, itki ziyanliq ziyankar rahatliq, səliqə, qayda rahat, səliqəli 1. tez sinan, tez inciyən 2. zəyif, diş batan Ф фагоцита/рный фагоцито/з м.р. фагоци/ты мн.ч. ф/аза ж.р. факт м.р. факти/ческий фа/ктор м.р. faqositarni faqositoz (yad cisimciklərin və bakteriyalarin faqosinlər tərəfindən udulub həzm olunmasi) faqosit (cisimcikləri və bakteriyalari udub həzm etmək qabilliyətinə malik olan huceyrə) 1. dovr, mərhələ, 2. asir, fiz, geol, tex.faza fakt 1. həqiqi hadisə, həqiqətən olan şey; həqiqət 2. esas, dəlil, subut faktik; gercək, həqiqi, duzgun faktlara uygun, faktlara əsaslanan 1. amil, səbəb 2. riyaz.vuruq (vurulan rəqəmlərdən hər biri) 84 фала/нга ж.р. фами/лия ж.р. фармако/лог м.р. фармаколо/гия фармаце/вт м. р. фибри/н м.р. фибриноге/н м.р. фибро/з м.р. фибро/ма ж.р. физио/лог м.р. физиоло/гия ж.р. физиотерапе/вт м.р. фикси/рование ср.р. фитонци/ды мн.ч. фитотерапи/я ж.р. флако/н м.р. флюоро/граф м.р. флюс м.р. фо/бия ж.р. фойе/ ср.р. 3. vasitəci, miyanci, komissioner falanq 1. soyad 2. nəsil 3. ailə 4. sulalə, xanədan farmakoloq farmakologiya (dərmanlarin bədənə təsirindən bəhs edən elm) əczaci fibrin fibrinoqen (qan plazmasinin həll oluna bilən zulali) fiziol.fibroz (bədənin hər hansi bir orqaninda birləşdirici liftli toxumanin inkişaf etməsindən ibarət olan prixoloji proses) fibroma fizioloq fiziologiya 1. orqanizmin vəzifələrindən bəhs edən elm 2. orqanizmin vəzifələri ve onlari idarə edən qanunlar 3. səhfani hiss, ehtiras, şəhvət fizioterapevt (fiziorapiya, mutəxəssisi olan həkim) fikirləşdirmə fitonsidi fitoterapiya flakon flyuoroqraf flyus fobiya foye (teatrda kinoada və s.tənəffuslərdə istirahət yeri) 85 фо/рмула ж.р. формули/ровать /НСВ – сформули/ровать /СВ (что?) фосге/н м.р. фо/сфор м.р. фра/за ж.р. фундамента/льный функциона/льный функциони/ровать /НСВ (где?) фу/нкция ж.р. футля/р м.р. formul, dustur qisaca və durust ifadə etməş (xulasə etmək) fosqe fosfor (tez alişan və işiq verən kimyəvi element) 1. cumlə 2. ibarət 3. fraza (melodiya, musiqi ifadəsi) 4. ibarə pərdazliq, boş aqqirti 1. boyuk, mohkəm 2. riyaz.fundaməntal 3. əsasli, samballi funksional işləmək 1. funksiya (başqa bir hadisədən asili olan və o dəyiştikcə dəyişən hadisə) 2. riyaz.funksiya (diger kəmiyyətin dəyişməsindən asili olaraq dəyişən kəmiyyət) 3. biol, fiziol.funksiya (orqanin, orqanizmin gorduyu iş) 4. vəzifə 5. rol, əhəmiyyət, iş qab, qutu Х хала/т м.р. хала/тность ж.р. хала/тный хандрить/ ха/ос м.р. xələt səhlənkarliq, başi soyuqluq 1. səhlənkar, başisoyuq 2. xələtlik darixmaq xaos 1. qədim yunan əsərində dunyanin 86 хаоти/ческий хаоти/чность ж.р. хара/ктер м.р. характеризова/ть /НСВ – охарактеризова/ть /СВ (что? кого?) характе/рный ха/рканье ср.р. харка/ть /НСВ – харкну/ть /СВ (чем?) хвали/ть /НСВ – похвали/ть /СВ (что? кого?) хвастли/вость ж.р. хвастли/вый хемоси/нтез м.р. химиотерапи/я ж.р. хи/мия ж.р. хиру/рг м.р. хирурги/ческий хирурги/я ж.р. хлоропла/сты мн.ч. хлорофи/лл м.р. хлорофо/рм ve ondaki həyatin əmələ gəlməsindən daha əvvəl movcud olmuş qarma-qarişiq, qeyrimutəşəkkil aləm, materiya 2. qarma-qarişiqliq,hərc-mərclik qarişiqliq qarma-qarişiqliq, qaydasizliq, nizamsizliq, hərc-mərclik xarakter 1. xasiyyət, təbiət 2. iradə, inad 3. xassə, xusisiyyət, keyfiyyət, mahiyyət 1. xarekteristika vermək, xarakteriza etmək, səciyyələndirmək 2. səciyyəvi xusisiyyətini gostərmək, təsvir etmək tərs, inad, iradəli, xarakterli hayqirma, bogazini agritma hayqirmaq, bəlgəm tupurmək, bogazini agritmaq mədh etmək, tərifləmək oyunən ozunu oyən, oyunən; lovga, gopcu xemosintez tibb. kimyəvi usulla mualicə kimya cərrah cərrahliq cərrahiyyə xloroplast xlorofill (bitkilərə yaşilliq verən maddə) xlorofrom (narkoz, yuxulanma 87 ходя/чий холе/ра ж.р. холецисти/т м.р. храп м.р. храпе/ть /НСВ – захрапе/ть /СВ (от чего?) хребе/т м.р. хрип м.р. хрипе/ть /НСВ – захрипе/ть /СВ (от чего?) хрипота/ ж.р. хром/ой хромати/ческий хромосо/ма м.р. хромота/ ж.р. хрони/ческий хру/пкий хрящ м.р. dermani) 1. yeriyən, gəzən; yeriyə bilən, gəzə bilən 2. işlənən 3. cox adi, duzsuz, şit, mənasiz vaba, ovma (xəstəlik) xolecistid 1. xorultu, xoruldama, xornan 2. xorultu səsi 3. burnun ustu (heyvanlarda) 1. xorduldamaq 2. finxirmaq 3. bərk yatmaq 1. onurga, bel sutunu 2. bel, dal, arxa 3. dag sizləsi, sira daglar xirildama 1. xirildamaq 2. xirilti səslə danişmaq batiq 1. axsaq 2. topal, şikəst, bir qilcdan colaq xromatist biol.xromosom (heyvan ve bitki orqanizmlərinin huceyrə nuvələrində olan və muvafiq surətdə boyadildiqda, huceyrələr ayrildiglari zaman gozə gorunən gisimciklər) axsaq 1. xroniq, uzun surən, cox davam edən; daimi 2. xronik xəstəliyi olan kovrək, tez sinan 2. cox zərif, cox incə, cox zəif qigirdag, ximircək, xirtdənək 88 хрящево/й худоба/ ж.р. худо/й 1. geol.iri qum 2. meh.qalin kətan, gis 1. qigirdag 2. qigirdag skeleti yamanliq 1. ariq, sisqa 2. yirtig, deşik, xarab 3. pis 4. kasib, yoxsul 5. pislik, yamanliq Ц цара/пина ж.р. целе/бный цели/тель м.р. це/лостность ж.р. цель ж.р. це/нтр м.р. цивилиза/ция ж.р. циркули/ровать /НСВ (где?) ци/ркуль м.р. циркуля/ция цирро/з м.р. цисти/т м.р. цитоло/гия ж.р. carap mualicə, şəfali, cana xeyirli faydali butovluk, tamliq, vəhdət 1. hədəf, nisan 2. məqsəd, niyyət.murad, qəst, məran 1. mərkəz, (muxtəlif mənalarda) 2. orta mədəniyyət yerləşdirmə pergar dovr etmə, dovr, dovran sirroz (orqanin yeni birləşdirici, toxuma əmələ gəlməsi nəticəsində boyuk bərkiməsi) sistit (sidik kisəsinin iltihabi) sitologiya Ч части/ца ж.р. ча/сть ж.р. hissələr 1. hisse, qism 2. pay 3. şobə (polis şobəsi) 89 чахо/тка ж.р. челове/к м.р. челове/чество ср.р. че/люсть ж.р. черепно/й че/репно-мозгово/й чернобро/вый черногла/зый че/рпать /НСВ – вы/черпать /СВ (что? из чего?) чешу/йка ж.р. чешуя/ ж.р. чи/стить /НСВ – очи/стить /СВ (что? от чего?) чистота/ ж.р. чиха/нье ср.р. чиха/ть /НСВ – чихну/ть /СВ (от чего?) член м.р. членистоно/гие мн.ч. чувстви/тельность ж.р. чувстви/тельный 4. sahə 5. rayon yangin dəstəsi 6. hamas 7. tale, bəxt, qismət vərəm 1. adam, insan 2. nəfər, şəxs bəşəriyyət, insanlar, insanliq cənə kəllə kəllə-beyin kəllə-qas qara goz 1. cixartamq, goturmək 2. əks etmək, almaq, goturmək dərin dərin obrazli təmizləmək təmizlik asqiraq asqirmaq 1. uzv 2. riyaz.hədd buğumayaqlılar 1. həssasliq 2. tez mutəssir olma, tez təsirlənmə qabilliyəti 3. təsirlənmək 1. həssas, tez 2. mutesir olan, urəyi nazik, urəyi yuxa 3. təsirli, kəskin 90 чу/вство ср.р. чу/вствовать /НСВ – почу/вствовать /СВ (что? кого?) чужо/й чума / ж.р. чу/ткость ж.р. 1. hiss, duygu 2. hiss etmə qabiliyyəti, duyma qabilliyyəti 3. sevgi məhəbbət 1. hiss etmək 2. hissən qavramaq 3. anlamaq, basa duşmək, duymaq 1. ozgənin, başqaşinin 2. yad, ozge, yabanci taun (xəstəlik) 1. sayiqliq, ayiqliq 2. həssasliq, cani yananliq, qaygikeşlik Ш шабло/н м.р. шага/ть /НСВ – шагну/ть /СВ (куда? ) шалфе/й м.р. шар м.р. шарови/дный ше/я ж.р. шелушиться (кожа) шёпот м.р. шерохова/тый шов м.р. шок м.р. 1. ulgu, qəlib 2. şablon, basmaqəlib 1. addimlamaq, yerimək, getmək 2. irəlliləmək, irəli addim atmaq, inkişaf etmək, atlamaq, aşib kecmək sulve, adacayi (bitki ve bitkidən hazirlanan maye dərman) 1. kure, sar 2. balon balona bənzər boyun soyulmaq (dəri) picildamaq enli tikis sok 1. agir, ruhi, sarsinti vey a bədəninin agir zədələnməsi nəticəsində orqanizm funksialarinin umumi pozuluşu 91 шоки/ровать /НСВ (чем?) шо/ковый шприц м.р. шрам м.р. штамм м.р. шум м.р. 2. orqaniziminin bu cur agir vəziyyətə dusməsinə səbəb olan amil toxumaq, utandirmaq, xəcalət vermək, pərt etmək sarsintici spris iz pecat ses Щ щади/ть /НСВ – пощади/ть /СВ (кого? что?) ще/дрый щека/ ж.р. щёлочь ж.р. щель ж.р. щипцы/ мн.ч. щи/пчики мн.ч. щитови/дка ж.р. otuzdurmaq əvəz olunmaz uz qələvi 1. catdaq, yariq 2. xəndək, səngər 1. masa 2. kəlbətin 3. dograyan, sindiran, dograyan masa od Э эвакуа/ция ж.р. эволюциони/рование ср.р. эволю/ция ж.р. эгои/зм м.р. экзе/ма ж.р. texliye, boşaltma, boşaldilma (muharibə zamani ehalinin, sənaye muhəssələrinin və s.təhlukəli yerlərdən uzaq və daha əmin yerlərəş kocurulməsi) texliyə 1. təkamul, tədrici, inkişaf 2. manevr, hərərət 3. idman hərəkətləri xudbinlik, eqoizm, eqoistlik eczema (dəri xəstəliyi) 92 эколо/гия ж.р. экспериме/нт м.р. эксперимента/тор м.р. эксперти/за ж.р. эксплуата/ция ж.р. экстра/кт м.р. э/кстренный эктопла/зма ж.р. эласти/чность ж.р. эласти/чный электри/ческий электри/чество ср.р. электро/д м.р. электролече/ние ср.р. элеме/нт м.р. элемента/рный эликси/р м.р. эма/ль ж.р. эмбле/ма ж.р. эмболи/я ж.р. эмбриоло/гия ж.р. ekoloqiya eskperiment aparmaq (bir mesele haqqinda qəti fikr soyləyən mutəxəssis) eksperimentasiya ekspertiza (bir qərara gəlmək ucun, her hansi bir məsələnin mutəxəssislər tərəfindən oyrənilməsi) istismar, işlətmə, mənfət alma, istifadə etmə 1. covhər, sirə, esktrakt 2. xulasə eksternni vəziyyət xarici-plazma elastic elastikləştirilmə elektrik elektrikləşdirmələr elektrik şəbəkəsi elektro mualicə 1. kim.riyaz.element 2. unsur 1. iptidai başlangic, elementar 2. ən sadə, ən asand 3. ən bəsit, səti, məhdud 1. eleksir (bitki covhərinin spirt, efir yaglari və ya tursu məhlulu) 2. iksir, heyat mina nişan, əlamət, rəmz emboliya (qan damarlarinin və ya limfatik damarlarin, qanin ya xud limfanin gətirdiyi yad hissəciklərin (embollarla) tutulmasi) embriologiya mutəxəssisi 93 эмбрио/н м.р. эмоциона/льный эмо/ция ж.р. эму/льсия ж.р. эмфизе/ма ж.р. эндока/рд м.р. эндокрино/лог м.р. эндоско/п м.р. энерги/чность ж.р. эне/ргия ж.р. энцефали/т м.р. эпиде/мия ж.р. эпиде/рма ж.р. эпикри/з м.р. эпите/лий м.р. эпифи/з м.р. boil.ruseyin embrion 1. emosianal, heyacanla 2. tez təsirlənən, ozunu saxlaya bilməyən həyəcan, hiss, emosiya emulsiya 1. kim.bir mayenin basqa maye icerisinde erimeyib qalan mikroskopik zererleri 2. foto kagizi ya plyonkasi uzərinə cəkilən həssas maddə emfaza 1. nitqdə, təmtəraq, həyəcanliliq 2. danişarkən bəzi səslərin cətinliklə tələffuz edilməsi ureyin uze cixilmasi endokrinoloq endoskop (bədənin daxili boşluqlarini, məhs: qarin boslugunu sidik borusunu və sair işiqlandrıb muayinə etmək ucun cihaz) feal 1. fiz, enerji 2. qətiyyət, qeyrət, sey ensefalit epidemiya epiderma 1. anat.heyvanin dərisinin ust qati 2. bot.bəzi bitkilərinin ortuk toxumasi epikriz epiteliy epifiz 1.beyinin ust cixintisi, əzgilvari əzələ 94 эритроци/ты мн.ч. эскула/п м.р. эссе/нция ж.р. этике/т м.р. этике/тка ж.р. 2. boruvari sumuyun ucu eritrosit həkim essensiya etiket etiketka Я явле/ние ср.р. явля/ться /НСВ – яви/ться /СВ (куда?откуда?) язы/к м.р. яичник м.р. məxluq, fenomen olmaq (adətən dir.dir dur, dur xəbər şəkilciləri ilə ifadə olunur) dal 1. zəhər, agi 2. aci, zəhərli, tikanli nüvə sap 1. zəhərli 2. aci 1. ləpə ic (meyvədə) 2. (muxtəlif mənalarda), özək, nüvə 3. megz, mahiyyət, əsl, əsas 4. qumbara nüvə 1. yara, xora 2. illet, mərəz, xestelik, bəla, afət 3. acıdil (adam) eti aci (adam) muxtəlif mənalarda (dil) yumurtalıq яйцеклетка ж.р. яйцо/ ср.р. я/мка ж.р. яче/йка ж.р. toxum huceyrəsi yumurta, xaya deşik ozək я/годица ж.р. яд м.р. я/дерный сок ядови/тый ядро/ ср.р. я/дрышко ср.р. я/зва ж.р. 95 СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННЫХ ИСТОЧНИКОВ 1. Азербайджанско-русский, русско-азербайджанский современный словарь /под ред. В.В. Рзаева. Баку, - 2009 г., - 776 с. 2. C.И Ожегов, Н.Ю. Шведова. Толковый словарь русского языка. 80 000 слов и фразеолог выраж. /РАН, Институт русского языка им. В.В Виноградова, 4-е изд., доп., - М.: - Азбуковник, 1999. – 944 стр. 96 Для заметок 97 98 Русско-азербайджанский словарь медицинских терминов: для иностранных студентов медицинского вуза: более 1500 единиц / Якубова Л.С., Балтаева В.Т. – Казань, КГМУ, 2014. – 98с. Под редакцией авторов Подписано в печать 18. 02. 2014 Бумага офсетная 60×84/16 Ризография Объем 6.00 усл.-печ. л. Тираж 50 Заказ № 420012, г. Казань, Бутлерова, 49, типография КГМУ
© Copyright 2021 DropDoc